Шетелдікпен еркін сөйлесу үшін

Шет тілін үйрену барысында деңгейді көтеру үшін лексика мен грамматиканы ғана меңгеру жеткіліксіз. Кейде шетел азаматтарының өз ортасында қалай тілдесетініне, олардың стилистикасы мен диалектикасына да мән берген дұрыс.

Мысалы: «мен сені түсіндім» тіркесінің тікелей аудармасы: I understood you. Грамматиқалық тұрғыдан дұрыс. Дегенмен, ағылшын тілінде еркін сөйлейтіндер (нақтрырақ – америкалық азаматтар) бұл жағдайда мына тіркесті қолданады: I got you.  Мұндай мысалдар көп. Соның бірқатарымен бүгін таныстырамыз:
• I don’t have VS I don’t own
Біз: I don’t watch TV shows, I don’t have a TV set.
Шетел азаматы: I don’t watch TV shows, I don’t own a TV set.

Қос нұсқа да дұрыс. Дегенмен, екінші нұсқаны сіз белгілі бір нәрсенің жоқ екендігін көрсету үшін әрі оның керегі жоқ екенін нақтырақ білдіру үшін қолданасыз. Өйткені, сол арқылы бұл сіздің саналы түрде жасаған таңдауыңыз екеніне тыңдаушыңызды сендіресіз.

— I don’t own a car. There’s already too much pollution in my state.
— Менің көлігім жоқ. Онсызда біздің штаттың экологиясы нашар.
— I don’t like to own a lot of stuff – I prefer a minimalistic lifestyle.
— Маған заттардың көп болғаны ұнамайды, өйкені мен минимализм стилімен өмір сүремін.

• I know geography VS I know my geography
Біз: What are you talking about? California used to be a part of Mexico. I know geography.
Шетел азаматы: What are you talking about? California used to be a part of Mexico. I know my geography.

Есімдіксіз I know geography сөйлемін құрағаныңыз қате бола ма? Жоқ, екі нұсқа да ақылға қонымды әрі дұрыс. Бірақ, екеуінің аздаған айырмашылығы бар. Қалай? My есімдігі сіздің тарихтан, географиядан хабарыңыздың барын білдіреді, ал сізбен әңгімелесуші болса бұл тақырып бойынша ешнәрсе айта алмайды.

— Excuse me, this is not icelandic cod, this is halibut. I know my fish.
— Кешіріңіз, бұл – исланд нәлімі емес, бұл – палтус. Мен балықтарды жақсы ажыратамын.

• I don’t know VS Not that I know of
Біз: – Is he going to the party? – I don’t know.
Шетел азаматы: – Is he going to the party? – Not that I know of.

Бұл тіркестер өзара ұқсас көрінгенімен, олай емес. Not that I know of — «мен білмеймін» деген нақты жауаптан гөрі сақтықпен айтылған «жоқ» сөзін білдіреді. «Жоқ» деген жауапты нақты айту қауіп туғызған кезде, осы тіркесті қолдану арқылы жауап беруге болады.

Мысалы: жақында Марк Цукербергтен тілшілердің бірі Фейсбуктің директорлер кеңесі жаңа CEO (орындаушы директор) тағайындауы мүмкін бе деп сұрады. Ал, Цукерберг болса сенімсіз түрде жауап қатты: Not that I know of.
I don’t know  тікелей жауап бергеннен гөрі, деректер мен нақты ақпараттан хабарсыз Марк солай жауап беруді жөн санады.

• I wanted to ask/ to know VS I was wondering
Біз: I wanted to know if you still have those gluten-free muffins.
Шетел азаматы: I was wondering if you still have those gluten-free muffins.

Сұрайын деп едім дегеннен гөрі, мені мазалаған сұрақ бар еді деген әлдеқайда сенімді әрі сыпайы. Ағылшын тілінде де дәл солай.

Қойылатын сұрақты өзге адам жылы қабылдау үшін шетел азаматтары I was wondering деп бастайды.

• There’s a woman VS There’s this woman
Біз: There’s a woman I see every morning.
Шетел азаматы: There’s this woman I see every morning.

This бұл жағдайда сілтеу есімдігі ретінде емес, зат есімге күшейткіш мағына беріп, соған басты назарды аударту қызметін атқарады:
There’s this movie I wanted to ask you about…
There’s this bar I went to recently…
There’s this dress I’ve been thinking of buying…
There’s this photo I wanted you to look at…

There’s this тіркесін қалай бастарыңызды білмей, бірақ, бірнәрсені айтқыңыз келген жағдайда қолданатын қаруыңызға айналдырыңыз.  

• I don’t like VS I don’t appreciate
Біз: I don’t like the way she talks to me.
Шетел азаматы: I don’t appreciate the way she talks to me.

Ағылшын тілінде өзінің жағымсыз көзқарасын білдіру үшін қолданатын етістіктер жеткілікті. I don’t appreciate тіркесі де бұл қатарға жатады.

«I don’t appreciate your texts» —  «мен сенің хабарламаларыңды бағаламаймын» деп аударылмайды. Дұрысы – «маған хабарлама жіберуді доғар, бұл маған ұнамайды».  

• To plаn to do something VS To plan on doing something
Біз: I plan to go back to school soon.
Шетел азаматы: I’m planning on going back to school soon.

Бұл тіркестердің мағынасы – «қалау, ойлау, жоспалау». Айырмашылығы to plan to do something — кәсіби нұсқа, оны іскерлік қарым-қатынас кезінде қолданады: The Congress plans to pass a deeply unpopular bill.

To plan on doing something күнделікті өмірде, ауыз екі сөйлеу стилінде қолданады: I plan on visiting Iceland in December.

• Yeah, I know/ I agree VS This is an understatement
Біз: — Drivers in LA panic when it starts raining. — Yeah/ I know/ Right.
Шетел азаматы: — Drivers in LA panic when it starts raining. — This is an understatement.

Кейде әңгімеге қолдау көрсетіп, келісетініңізді білдіргіңіз келеді. Бірақ, ойымызға Yeah, I know тіркесінен басқа ешнәрсе келмейді. Оның орнына "This is an understatement" тіркесін қолдануға болады.

Бұл мақала сізге пайдасын тигізді ме? Ендеше, пайдалы жазбалалармен уақытылы таныс болғыңыз келсе, біздің телеграм парақшамызға  тіркеліңіз.