“Do” немесе “make”?

Ағылшын тілін үйреніп жүрген студенттер “to do” — істеу, орындау; ”to make” — істеу, орындау етістіктерін қолдану барысында шатасып жатады. Сондықтан, бүгін біз сіздерге олардың қолдану ерекшеліктерін айтамыз.

Қазақ тілінде істеу және жасау деген етістіктер бар. Олардың қолданысы бойынша былай жіктейміз. Егер іс әрекеттің соңында белгілі бір нәтиже шықса бұл әркетті жасау тіркесі арқылы түсіндіреміз. Мысалы: қолөнер бұйымын жасау, үй жұмысын жасау. 

Істеу – жай ғана әрекет. Ағылшын тілінде нақты ереже жоқ. Дегенмен, бұрыс етістіктер секілді қалыптасқан тіркестер бар. Соны назарларыңызға ұсынамыз: 
To do:
To do the housework 
To do a subject (Geography, Maths…) 
To do one’s duty 
To do an exercise
To do one’s best
To do one’s worst
To do right
That does / did it.
I think you’ve been done.
To do the room (kitchen)
To do for somebody
To do one’s hair
to do Hamlet (Anna Karenina…)
To do the shopping
It was the drink that did for him.
To do the sights
To do oneself well
To do without sugar
To do well
To do smb. harm
To do smb. good
To do smb. justice
Have/Be done!
Done, done with you!
Well done!
And have done with it (and be done with it)
Do’s and don’ts
To do smb. a favour
What is done cannot be undone.
To do the laundry
To do harm to smb.
To do business
To do research
To do damage
To do the washing
To do smth. for love
What shall we do?
That will do. 

To make:
To make a mistake 
To make and mend 
To make a bargain 
To make a beast of oneself 
To make the bed 
To make a bet 
To make a bid for smth 
To make the will 
To make tea / coffee 
To make verses 
To make a sound 
To make (a) noise 
To make laws 
To make (up) an excuse for smth. 
To make plans 
To make a decision 
To make a fortune 
To make capital out of smth. 
To make a name 
To make on smth. 
To make a living 
What time do you make it? 
To make an excursion 
To make a speech / an oration 
To make an acquisition 
To make an assault 
To make delay 
To make an exception for smth./smb. 
To make an offer 
To make arrangements 
To make a mess 
To make fun of someone 
To make a profit 
To make love to smb. 
To make progress 
To make a phone call 
To make a decision 
To make a reservation