Ислам этикасының негізі, әрине, таухид – Ұлы Бір Жаратушыға иман келтіру, исламдық тақуалық ұғымы осыдан туындайды. Исламның адамгершілік қасиеттерінің қатарында білім де айтылады. Білім берілгендер, Раббыларыңнан саған түсірілгеннің Құдіретті, Мақтауға лайық Алланың жолына бастайтын ақиқат екенін көреді. Адамгершілік құндылықтарды сіңіру және тиісті білім беру қоғамда дұрыс мінез-құлыққа әкелуі керек және бұл өз кезегінде ондағы моральдық нормалардың тамырына балта шабуға және оның барлық мүшелерінің құқықтары сақталатын және оның неғұрлым әділ құрылымына әкеледі. , тиісінше, оларға қатысты әділеттілік.. Әділдік – мұсылмандардың ең жоғары адамгершілік қасиеттерінің бірі деп білемін. Олай болса, исламдық этика – илаһи уахиде түсірілген нұсқаулардың адам мінез-құлқындағы іс жүзіндегі көрінісі деп айтсақ болады. Мұсылмандық этика адамның ата-баба күнәсі үшін жауапкершілігі туралы тезисін қабылдамайды. Құранда Аллаһтың Адам атаны кешіргені және оның күнәсі ұрпақтарына таралмайтыны айтылған. Осылайша, адам күнәсіз болып туылады және ол өзінің адамгершілігі жоғары адам болып қалыптасуына немесе лайықсыз істерге батып кетуіне байланыстырған.Мұсылмандық этика мейірімділік пен қайырымдылыққа ерекше мән беріп, оларды адамды адамгершілікке тәрбиелеудің және әлеуметтік жағдайы әртүрлі, әртүрлі этностар мен діндерге жататын адамдардан тұратын қоғамды топтастырудың ең маңызды құралы ретінде қарастырады. Ар-ожданға мойынсұну әсіресе мұсылмандық адамгершілікке тән. Исламның этикасын бекіткен мүмін ақымақтық жасай алмайды. Адамның ар-ожданы өзінің Жаратушысына деген сенімнің қорғауында қалса, әрбір адам қандай да бір жаман ойдан немесе жамандық жасаудан арылуға көмектесетін Құдіретті күштің қорғанында сезінеді.Исламда мейірімділік пен қайырымдылыққа қатысу Алланың алдындағы парыз деп жарияланған. Мұсылмандық этика ақталатын жағдайларды мойындайды, адамның мүмкіндіктерін ескереді. Құран Кәрімде айтылғандай, Рамазан айында ораза ұстау әрбір мұсылман және мұсылман әйелге қатаң парыз. Бірақ жүкті әйелдер, тұтқындағы немесе жолда жүрген адамдар одан босатылады. Діндарлардың шошқа етін жеуге құқығы жоқ, бірақ басқа тағам болмаса, бұл тыйымнан ауытқуға жол беріледі. Сондықтан адам өмірін сақтап қалу үшін нұсқаулардан ауытқуға рұқсат етіледі, бірақ, әрине, иманның өзінен ауытқу емес. Ислам әртүрлі елдер мен халықтардың қоғамдық және саяси өміріне елеулі ықпал етіп, адам өмірінің әртүрлі салаларында өзін таныта отырып, адамгершілік және рухани құндылықтарды айқындады. Бұл адамгершілік құндылықтардың ықпалы зор, өйткені ислам дінін ұстанатын халықтардың өмір салтына әсер ететін ислам этикасы олардың психологиясында, менталитетінде, өмірлік идеяларында жан-жақты көрініс табады.
Еркін Ылғар,Әл-фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің студенті
Жетекшісі ҚазҰУ аға оқытушысы Тунгатова Ұлжан Асқарбаевна
www.kaznu.kz