Портфельді әртараптандыру дегеніміз не?

Осыған дейінгі жазылған блогтарда инвестордың алғашқы қадамдары туралы айтқан едік. Енді инвестиция туралы кішігірім білімі қалыптасқан оқырманға «ауырлау» тақырыптарды ұсынуды бастасам деп отырмын. Әртүрлі компаниялардың акциясын жиып алған соң, сізде белгілі бір деңгейде портфель қалыптасты деп айтуға болады. «Түйені жел шайқаса, ешкіні аспаннан ізде» деген сөз бар. Сол сияқты соғыс, пандемия дағдарысы, валюта тұрақсыздығы бар заманда бір компания немесе бір сектордың акциясын ғана ұстау қыл көпірден өткенмен бірдей қауіпті. Тәуекел қатерінен өзіңізді аз да болса қорғау үшін портфеліңізді әртараптандыру керек. 

Алдымен кіріспе.. 

Әртараптандыруға қол жеткізудің бірнеше әдісі бар. Бір жолы – бірнеше түрлі компаниялар арасында инвестицияларыңызды әртараптандыру. Әр түрлі секторлар арасында әртараптандыруға болады. Технологиялық фирмада да, энергетикалық компанияда да акцияларға ие болу екі технологиялық акцияларға ие болудан гөрі әртараптандыруды көбірек қамтамасыз етеді.

Скрин Jusan Invest сайтындағы зейнетақы қорын әртараптандыруға қатысты мысалдан алынды. 

Нарықтық капиталдануы әртүрлі компанияларға инвестициялау арқылы әртараптандыруға қол жеткізуге болады. Қайтарым көбінесе ірі акциялар үшін әр түрлі болады. Портфельді әртараптандыруды тек отандық фирмалардың орнына шетелдік компанияларға инвестициялау арқылы алуға болады. Өсу немесе құнды инвестициялау сияқты әр түрлі стратегияларды қолдану әртараптандыруды қамтамасыз етеді.

Әртараптандырудың ең жоғары деңгейіне әр түрлі активтерге инвестициялау арқылы қол жеткізуге болады. Облигациялар акцияларға қарағанда әлдеқайда аз тұрақтылыққа ие және мемлекеттік облигациялар көбінесе акциялар төмендеген кезде қымбаттайды. опциондарды сатып алу-сату одан әрі әртараптандыруды қамтамасыз етеді.

Нақты мәселе – инвесторлар портфолиосын қаншалықты әртараптандыруы керек. Жауап жеке мақсаттарға, тәуекелге төзімділікке және артықшылықты инвестициялық стратегияларға байланысты. Инвесторлар әртараптандырудың салыстырмалы артықшылықтары мен кемшіліктерін дербес шеңберде қарастыруы керек.

Әртараптандырылған портфельдің артықшылықтары

Әртараптандыру инвестордың жалпы құбылмалылық деңгейін және ықтимал тәуекелді төмендетеді. Бір салаға салынған инвестициялар нашар нәтиже көрсеткен кезде, портфельдегі басқа инвестициялар залалды өтей алады. Бұл, әсіресе, инвесторлар теріс корреляцияланған активтерге ие болған кезде дұрыс.

Мысалы, АҚШ-тың ұзақ мерзімді қазынашылық қорлары 2008 жылы акциялардың саны азайған кезде айтарлықтай табыстарға қол жеткізді. Әртараптандыру қосымша пайда табуға мүмкіндіктер де ашуы мүмкін.

Егер әртүрлі сектор мен түрлі компаниялардың акциясын бір жерден сатып алуға болады. Jusan Invest платформасында батыстың да, шығыстың да акциясын, самсунг мен оның ата жауы Apple-дің акциясын сатып алуға болады.