Өршіл рухты ақын жаны

 Көшпенді халықтың көшінің алдында тұрып, елінің, жерінің, аунап өскен топырағы мен баурайын байлаған самал желдің киесіне, рухы мен жігеріне сеніп, елдің қамын ойлауда, жерін жаудан қорғауда  батырлық танытқан жандар аз болған емес. Біз жау шапқыншылықтарын да, соғысты да көрмеген ұрпақпыз. Алайда, біздің толық ел болуымыз, өзіміздің ұлттық құндылықтарымыз болуын бізге дейінгі ата-баба аңсап келді. Ол аңсау қолына қылыш ұстаған заманның батырларының іштен тына, құса бола, зармен күткені болатын. Сол батырлардың ішінде, ел халін найзасымен ғана емес, өлең-шумағымен де жеткізген Махамбет Өтемісұлын айта аламыз. Қазір біз осындай ерлік-жігері, рухы мықты жандардың арқасында тарихымыз бен еркін шақтарымызда өмір сүріп келеміз.
  Махамбеттің ұрпаққа жеткен шығармашылық мұрасы-тарих фактісі, халық рухының қазынасына қосқан зор үлесі болып табылады. Ақынның ерекше поэзиясы, оның көркемдігі халықтық сөйлеудің таза көздерімен қоректенетін түркі өлеңі рухының тұрақты күшін көрсетеді. Жаңа әдебиетке ол дәстүрлі Қазақ ұлттық поэзиясының ерекшеліктері сақталған жыраулар поэзиясының қайнар көзі болып табылатын түркі әлемінің шебер сөз рухын жеткізеді. Ақынның есімі мен оның өлмес поэтикалық ойлары бізге тарихи өткеніміздің ұмытылмас суреттерін жеткізеді. Оның өлеңдері, ойлары тарихи дерек көзі болып қала береді. Ақындық құндылықтардан басқа, ақын шығармалары өздерінің тарихи-әлеуметтік аспектілерімен де маңызды, олардың қазақ халқының қоғамдық өміріндегі зор рөлі даусыз және олар қазақ халқы бостандық пен тәуелсіздікке ие болған кезде ерекше өзекті.
  «Махамбет жырлары- өз заманындағы ең қанды әсерлі сөз, көпшіліктің өз үні, өз тілі, өз арман- талабы»,- дейді М.Әуезов. Отанын жанынан артық сүйген ақын халқын ханға қарсы шығуға шақырады.
Қабырғасын қаусатып,
Бір-біріндеп сөксе де,
Қабағын шытпас ер керек,
Біздің бүйткен бұл іске,-
деп, өз мүддесінен халық мүддесін артық санады.
  Махамбет батыл түрде мәлімдеді, және қажымас балуанның бұл сөздерінде оның "Күрес күндері қайта туылады және олар жеңіспен аяқталады" деген терең сенімі сезіледі. Осы сеніммен Махамбет өзінің соңғы әндерін толықтырып, халқына жау болғандарды, халқының зарсыз өміріне қауіп төндіргендерді өткір қару ретінде қабылдады.
  Махамбет-ақсүйектер ортасынан шыққан, халық бұқарасының жағына ашық тұрған адам. Оның асыл кек алуға толы поэзиясы демалу мен мейірімділікті білмейтін "өткір қылыш" болды. Махамбеттің поэтикалық үндеулері зор күшке ие болды.Оны білмейтін қазақ жоқ, алайда болмысы мен батырлығын, даналығын тілге тиек етіп, оны толық сипаттауға жетпейді. Бейбіт заманның куәсі болсақта, оның бойындағы батырлық пен намыс бізге де қажет. Өйткені, болашақ қашанда бұлыңғыр. Сондықтан да, бабаларымыздың мұрасын жадымыздан шығармай, жеткізе білу-үлкен парыз.

Жұмабай Айымжан

ҚазҰУ, Журналистика факультеті 3 курс

Жетекшісі: аға оқытушы Н.Б.Рушанова