Көп әйел алуды мен, яғни Аманта аталарың ғана қалап отыр десем, әншілеріміз де мені қолдайды екен-ау!!! Мені қыздар жеп қоя жаздады ғой, өтірікшксің, сіздікі дұрыс емес деп. Мына Мейрамбектің әңгімесінен кейін көңілім бір орнына түскендей болды.
Мейрамбек жарайсың!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Оның қоңыр үнін тыңдамайтын қазақ кемде-кем. Қазақ эстардасындағы шоқтығы биік нағыз әнші. Кейде сырт көз «көкірек көрінеді» дейді. Алайда, ол өзін жұлдыз емес, қазақы қоңыр тіршілікті аңсайтын қара баланың бірімін деп қана санайды. Шындығында, біз сахнадан ғана таныған Мейрамбек Беспаев қандай адам?
– Мейрамбек, тілеулес тыңдармандарыңызды ауырып бір қорқытып алдыңыз. «Мейрамбектің денсаулығы әлі сыр беріп жүрген жоқ па?» дейді ел. Жалпы денсаулығыңыз қалай?
– Енді ауырып-ауырып болдық қой, екі жылдай уақыт өтті. Қазір дәрігерлердің қарауындамын, берген дәрілерін ішудемін. «Ауру айтып келмейді» дейді. Адам ет пен сүйектен жаралғаннан кейін, бұл да қалыпты жағдай шығар. Адамның адамнан айырмашылығы жоқ, тек діні мен тілі, дәстүрінен басқа.
– Балалық шағыңыз несімен ерекшеленеді?
– Кішкентайымнан әр түрлі өнер иелерімен араластым, ел көрдім, жер көрдім. Бір сөзбен айтқанда, балалық шағыма айтар шағымым жоқ, өте қызықты өтті. Кептер асырағанымды білетін шығарсыз. Кептерге қырғидай тиетін болған соң мысықты ұнатпадым. Ол дәурен тәтті естеліктерге толы келмеске кеткен күндер ғой. Ата мен әженің еркесі болдым. Олар өз ауыздарынан жырып, бар дәмдісін маған берді. Адамның әр жастағы кезеңі өз қызықтарымен ерекшеленіп тұрады.
– Отбасында неше жансыздар?
– Менен кейін екі қарындасым бар. Мен үйдің тұңғышымын.
– Ұлдан жалғызсыз, яғни, қара шаңырақтың иесісіз. Ата-анаңызбен бірге тұрасыз ба?
– Мен қаладамын, әке-шешем Алматының іргесіндегі «Жаңа тұрмыс» деген ауылда тұрады. Себебі, мен іссапарда жиі боламын. Бала кезімнен бөлек тұрып, өз бетімше өмір сүруге үйренгенмін. 1989 жылы Алматыға біржолата көшіп келдім десем де болады. Күләш Байсейітова атындағы музыка мектеп-интернатында оқыдым. Интернат – мен үшін үлкен өмір мектебі болды. Нәтижесінде, өз басымды өзім алып келе жатырмын. Жалғыз ұл деп, мені өбектей бергенде, кім біледі, мен өмірдің қыспағына шыдас бермес пе едім?! Өнер – мені жастайымнан қайыспауға, мұқалмауға үйретті. Әлбетте, ата-анамның жандарында көбірек болуға тырысамын. Кеше түнде Пекиннен келдім. Тап қазір ата-анамның амандық-саулығын біліп келе жатқан бетім.
– Сізді қазақтың намысты жігіттерінің бірі деп білеміз. Жалпы сізді қандай ой қатты мазалайды?
– Жалғыз мені емес, көзі ашық, көкірегі ояу кез-келген адамды қазіргі қоғамымыздың түйткілді мәселелері толғандырмай қоймайды. Тәуелсіздік алған жиырма жылға жуық уақыт ішінде өзіміздің қазақша музыкалық теле-радиомызды жасай алмағынымызға, тіліміздің жетім баланың күйін кешіп келе жатқандығына қынжыламын. Басылымдарымыздың барлығы бір-біріне ұқсайды, ешқандай ерекшелік жоқ. Құдайға шүкір, өсіп келе жатырмыз, бірақ, өте баяу. Кеше ғана Монғолияға, Пекинге барып келдік. Монғолияда қазақтар көп екен, алақандарына салып күтті. Онда қазақтарға ешқандай қысым байқамадым. Керісінше, біздің елімізде қазақтарымыз өгейсініп жүреді. Монғолияда жиырмаға жуық телеарна бар екен, өздерінің тілін, өнерін, салт-дәстүрін насихаттайтын. Ал, Қытайда қателеспесем қазақ тілінде 3 телеарна бар екенін жақсы білесіз. Қараңызшы, ұлтқа, ұлттың өнеріне деген керемет жанашырлық. Біздің Қазақстандағы қазақтардың халі аянышты.
– Сіздіңше, қазақ тілінің, қазақ өнерінің осындай халге жетуіне кім кінәлі?
– Билігіміздің әлсіздігінің жемісі. Биліктегілердің жеріне, тіліне, ең бастысы ұлтына жанашымастығының салдары бұл. Қарапайым халық мүддесін ойлап жатқан ешкім жоқ. Билік басындағылардың басым көпшілігі қазақ тілін білмейді. Өз тілін білмегендерден не үміт, не қайыр болады?
– Көп әріптестеріңіз сізді «жүрекпен орындайды» дейді. Сонда жүрекпен орындау дегеніміз не? Әнші жүрекпен орындамаса да, әнші бола бере ме?
– Жүрекпен орындамау дегенді түсінбеймін. Мен әнді қалай түсінемін, солай орындаймын. Мына жерінде осы жұртты жылатайыншы деген ой жоқ менде. Алайда, қазіргі қазақ эстрадасында менен де мықты жақсы әншілер бар деп ойлаймын.
– Кезінде көптеген жас қыздар «Мейрамбек Беспаев» деген аурумен ауырды. Қазір де сізді қыздар жиі мазалай ма?
– Әр нәрсе өз уақытысымен жүреді. Бір кездері менің өнерімді бағалаушы қыздар «Мейрамбек, Мейрамбек» десе, қазір «Аға, аға» деп жатады. Мазаны жиі алатын қыздар әлі де бар. Сондықтан телефон нөмірін жиі ауыстырамын.
– Әзірге бір ғана қызыңыз бар. Ал болашақта неше баланың әкесі болғанды қалайсыз?
– Мүмкіндігінше ұрпағым көп болса екен деп тілеймін. Баламыз көп болса, қазақ та көп болады.
– Кейбіреулер «көпбалалы отбасы болу үшін – көп әйел алу керек» дейді. Сіз көп әйел алуға қалай қарайсыз?
– Шама жетсе, неге алмасқа? Ұрпақтың көптігі үшін, Алла разылығы үшін алуға болады. Ал жай мақтан, дақбырт болса, ондай тірлік ер жігітке жараспайды. Дінімізде, салтымызда бар нәрсе ғой екі немесе одан да көп әйел алу. Тек деген жақсы ұғым бар қазақта. Тектіден текті туады. Мысалы, кезінде Құнанбай атамыз Ұлжан апамызды екінші әйел етіп алмаса, онда дана Абай туылмас еді ғой. Адам тағдырға, өткен ата-бабаларымыздың ісінің дұрыстығына сену керек. Көп әйел алуға қарсы емеспін.