Мәшһүр Жүсіп Көпеев қандай болжам жасады?
блог
ҚазҰУ профессоры Жанатаев Данат Жанатайұлы
ҚазҰУ 1 курс магистранты Құрманғали Бибігүл Бейбітқалиқызы
Ойшыл, фольклортанушы, этнограф, тарихшы, қазақ мәдениеті мен әдебиетінің белгілі қайраткері Мәшһүр Жүсіптің өлер алдында айтқан болжамы қызу талқыға түсіп жүр.
Мәшһүр Жүсіп өлерінен 10 жыл бұрын 1921 жылы ағайын-туыстарын жинап, жерді көрсетіп: «Менің қабірімді осы жерден қазыңдар. Денені отырған күйде көміңіз. Сендер хабарлама алу үшін мерзімді түрде келіп тұрыңдар. Менің денем 40 жылға жетеді ».
Туыстары бұл шешімнің себебін сұрағанда, ол былай деп жауап берді:
«Мен жетпіс үш жасқа келмейінше өлмеймін. Мен кеткеннен кейін сендер қатты әлсірейсіңдер” деп жауап береді. Ол бұл жауабы арқылы 1931жылы болатын аштық туралы болжаған еді.
Шынында да, әлсіреген туыстары ол қайтыс болғаннан кейін әулиенің денесін әрең өзі көрсеткен жерге апарып, жерлейді.
Сондай-ақ Мәшһүр Жүсіп:
“Жұт келеді. Көп қазақ өледі. 70 жыл ел құдайсыз қоғамда өмір сүреді, 30 жылдан кейін ел тоналады. Міне, осыдан кейін ғана қазақтар үшін қой үстіне бозторғай жұмыртқалайтын қолайлы уақыт келеді».
Шынымен де, Мәшһүр Жүсіптің төрт болжамы орындалды.
Бұл - оның өз өлімі, ашаршылық, атеистік коммунистік партияның 70 жыл билігі және елдегі 30 жыл жемқорлық.
Мәшһүр Жүсіп 1931 жылы 27 қарашада қайтыс болды. Оның бейіті екі бөлмелі үй түрінде салынған, онда араб-парсы тіліндегі 60 кітаптан тұратын сөре бар. Сөренің үстінде көріпкел пайдаланған ер-тоқым бар.
Үйдің оңтүстік қабырғасы 40 қойдың жіліншігімен (қорғаныш тұмары) безендірілген. Сондай-ақ әулие жерленген жердегі қазба жұмыстары кезінде табылған тас бар. Осы тасқа Мәшһүр Жүсіптің өзі: “Жетпіс үшке келгенше өлмеймін” деп жаздырған.
Кесене 1977 жылы күрделі жөндеуден өткен. Екінші қалпына келтіру 2006 жылдың күзінде жүргізілді.