Мәдениет, өнер тақырыбына қалам тербейтін жас журналистер қолтаңбасы

   Қолына қалам алып әдебиетімді, өнер, мәдениетімді биігіме жетелесем деген журналистер қауымы руханият тағдырын өз тағдырындай көретіндей. Бұл ретте, әсіресе, жас буынның еңбегі ауыз толтырып айтарлықтай. Қысқа ғана уақыттың еншісінде «журналистика» майданынан өз қолтаңбасымен ойып орын алып келеді. Олардың бұл биігі қазақия мәдениеті мен әдебиетін бауыр еті баласындай көруінен. Осы тақырыпта ойға шомып, кімді айтсам екен, бәрін айтып тауыса алар ме екем деген болатынмын. Өз ойымнан бөлек достардың, аға-буынның, әр саланың өкілдерінен сауалнама жүргізіп көрдім. Біразының жауабы бір. « Өйбүүйиии жәнім әшин, ондай тақырыпта жөрнәлістер айналыспайтын сияқты ғой. Өнер тақырыбында өнерде жүргендер, ал мәдениет тақырыбында мәдениет саласында жүргендер ғой ТВ-да жүрген... Ал газет-жорналдарға келетін болсақ, олар ақын-жазушыларды алға тартып қана жұмыс жасайтын сияқты. Өз ойым ғой... Ал дәлірек айтсақ, білмейді екенмін...»,- дейді. Бұл сөздердің де астарында шындық бары сөзсіз. Себебі, оқып жүрген мақаламыздың көпшілігі сұхбат мақалалар. Оқырманның да қынжылатыны сол. Жаттанды сұрақтар мен өнердің өз өкілдерін сөйлетіп қана қою. Дегенмен, ол да болса еңбек деп білейік. Алайда, оларды мүлдем жоққа шығаруға да болмайды. Әсия Бағдәулетқызы, Асқарбек Қазанғапов, Арман Әубәкір, Әділбек Жапақ, Кенже Өскенбай секілді тағысын тағы жас өрендеріміз де баршылық. Олар да бір қазағымның көгіне шуақ шашып күн болсам, қарлығаштың қанатымен су сепкендей болса да үлес қоссам, аспандатсам деген шамшырақтар.

      Жас журналистер қолтаңбасын  «Жалын», «Ана тілі», «Алқа» басылымдарынан жиі кездестірем. Бұл басылымдар талай-талай майталманды тардай етіп қарсы алып, таудай етіп шыңдайтын газет-журналдар. Ендігі сөз осы басылымдарда жарияланған журналистеріміздің мақаласы жайында болсын.

       2010 жылдың мамыр айында жарияланған Жанна Иманқұлованың « Әлемдік тілдер және ұлы тіл» мақаласы. Мақала құрылымы зерттеуге, оқырманға қажет  мағлұмат  беруге құрылған. Автор « Ұлы тіл» деген ұғымды қалай түсінуге болады? Қай тілдерді ұлы тілге жатқыза аламыз? Халықаралық терминқорда үлесі мол тілді «ұлы тіл» дейміз бе, жоқ әлде сөйлеушілер саны көптігі жағынан басымдық танытқан тілді «ұлы тіл» дейміз бе сұрақтарына дәлелді жауап береді. Бір артықшылығы мақала жазуда статистикалық мәліметтерге баса назар аударады, ізденіс көп. Мысалы, «әлемдік» деген атауға  ие тілдерге халқының саны жағынан мынадай көрсеткіш көрсетеді екен. «Ең бірінші орында ағылшын тілі. 500 млн адамның  ана тілі және 1 млрд-тан  аса халық  ресми тіл ретінде меңгерген тіл. Жалпы саны – 1 млрд 500 мың адам. Екінші орында қытай тілі. Бұл тіл 1300 млн млн адамның ана тілі, 50 млн адамның екінші шет тілі.» Міне,  осы секілді нақты фактілер мақала мазмұнын онан ары кеңейте түсетін негіз іспетті. Мақала бүгінгі ана тіліміздің проблемалық жағын да қарастырған. Дана да, дара ұлы тілімізді қастерлеу – әр қазақтың басты борышы екендігін қашанда жадында ұстау деп білетін автордың ең басты артықшылығы елінің патриоты болуында.

      Келесі бір мақала Ана тілі газетінде 2009 жылы сәуір айында жарияланған мақала. Газеттің тұрақты тілшісі Жанар Елдосқызының «Түнгі қала ұйықтамайды» мақаласы. Түнгі қала ұйықтамайдысы – күндіз жігітсымақ, кешкірім көгілдір қызтеке кебін киген жігіттеріміздің сауық-сайран, жын-ойнағы. Мақаланы жазбас бұрын түнгі гей клубтарға барып зерттеген, онда біраз жүріп іздеп, ұтымды жерінде әртіс те болып жағдайдан сәтті сытылып шығуы журналистің тапқырлығы болған. Батырлар көшесінде орналасқан батырсымақ  гей клубын жіті зерттей отырып керемет мақаланы оқырман назарына ұсынған. Мені бір қуантқаны автордың қайтпас қайсарлығы, ұлт азаматтарына алаңдай білуі, болған-көрген жағдайды көркем жеткізе білуі. Қазіргі қазақ жігіттерінің санасына жетерліктей ой салуы. Бір қызығы бұл газетте осындай зерттеу мақалалар көп екен. Бірі әруақтелекомды зерттесе, ал бірі жындыхананы зерттеген.

    Үшінші жоғарыда айтылған қоғамдық-саяси журнал «Алқа» журналының журналистерінің шеберлігі хақында. Мұнда да мәдениет, өнер тақырыптарында сөз қозғап жүрген Қарлыға Ибрагимова, Жадыра Нармаханова, Балжан Мұратқызы, т.б. жас журналистеріміз бар. Олардың әрқайсысының бірінен-бірінің ерекшелігі, артықшылығы ұшан теңіз. Ал, олардың ортақ тұсы - біз білмейтін қырлар мен сырларды ашу. Мінекей, барлап, талдай келе қаламы ұшталып келе жатқан жас журналистеріміздің артықшылығын айтып мақтадық. Ал, кемшілік жайында сөз қозғамадық. Ондағы ой өзімізді өзіміз сырттай жамандаудан аулақ болу. Біз осы жамандауға келгенде шебер көрінеміз ғой. Бернард Шоудың: « Где хорошо, там писателям делать нечего»  деген бір сөзі бар. Сол сияқты бәріміз де пікір айтқанда не нәрсенің болса да ертеңі дұрыс болса екен деген оймен айтамыз. Әйтпесе, кім өзін-өзі жамандағысы келсін? Бір жағынан сынды өзге емес, өзіміз айтайық деген де пікір қалыптасады. Ол да заңды құбылыс. Дегенмен, біз айтпаған кемшіліктердің ертеңгі күні түзелеріне сенімім мол. Жас ұрпақ уақыт көшінен әрі асып, күні кешедей көрініп қаламы үшкір, ойы ұшқыр журналист болары анық.