"Қазақ солдаты" романы

«Қазақ солдаты» романы туралы

«Қазақ солдаты» романының тілі бай. Ғабит Мүсірепов романының басты кейіпкері Қайроштың образын жасауда, оны тұлғаландыра түсуде барынша күш салған.

Романның бірінші бөлімінде Қайрош Кеңестік тәрбие көрген азамат, оның жастық шағы, өсіп, ер жетуінде өмірде жолын тауып, оқу іздеп қалаға қашуы айқын бейнеленеді.

«Мүмкін менің алдымда сағым теңіздей құлпырып, алыстан қол бұлғап тұрарлық» деген сөздерінен жарқын болашағына үлкен үмітпен қарауын аңғартады.

Ғабит Мүсірепов романда Қайроштың табандылығы мен қайсарлығын көркем көрсете білген. Бір сөзбен айтқанда адам – образ, мінез-құлқын жасауда аса көркемдіктің биік шыңына көтерілген.

Тағы айта кететін жайт,  Қайроштың алғаш қалаға келіп тапқан достары – Шеген мен Бораш болатын. Соған орай, жазушы суреттеуіндегі Шегеннің Қайрош көзімен көрген сипаты мынадай: Шегеннің мүше-мүшелерін бар сымбатында тізе біліп, жаңа көрген балаға Шегеннің  сақылдап күлгеніне дейін қызғылықты, жанына жылы және ұзаққа естелік болып қалатындай. Бір жағынан оның сөйлеген сөздері де ерекше.

«Сен оқуың керек!», «Алтын жатса – алмаймыз, Өтірік айтпаймыз!» - деген сияқты сөздері ағалық мейірімін танытады. Сонымен қоса, өзінен жасы кішілеу болса да іні болып кеткен Бораш образын да ерекше атап көрсетуге болады. Сөйте тұра Бораштың өнерге, әсемдік атаулыға құштарлығы қаршадай болатын.

Бірі аға, бірі іні ретінде қадірі өткен осы екі кейіпкердің образын автор барынша көркем, барынша жоғары деңгейде жеткізе алды.

Жазушы романда кейіпкерлерді тарих сахнасына алып шығып, кілең сайып қырандар иық тірестіре тұра: «Жаудың бірлігі – күште, біздің күшіміз - бірлікте» - деп, Отан мен адам проблемасын негізінен алғанда осылайша сенімді суреттейді.

Демек,  Ғ.Мүсірепов айтулы шығармасында Ұлы Отан соғысының жылдарындағы халықтар достығының кесапаты мол ауыр сынға төтеп береді. Володя Толстов, Самед Абдуллаев, Зонин, Гришин сияқты Кеңес елінің ұлт өкілдерінен құралған армия жауынгердерінің жүрегіндегі интернационалдық сезім күйлері олардың іс-әрекеттерінен, бүкіл мінезінен көрінеді. Сонымен, көп ұлтты кеңес жауынгерлерінің көптеген сыры Қайрош арқылы ашылды.

Сөйтіп, автор ел басына түскен трагедияны аса суреткерлікпен барша шындық, көркем шығарманың толық ашылар қасиеті мен нанымдылығы, шебер композициясы айқын жеткізгені сөзсіз.

«Қазақ солдаты» романында майдан шындығы, әсіресе, Қайроштың ерлігі реалистік тұрғыда бейнеленген. Туған жері есіне түскен сайын қанаттанып, көкке жүзгендей болады. Алайда соғыс оның өмірінде үлкен із қалдырады. Содан бері ол Қайрош Сарталиев алған бетінен қайтпайтын, бірбеткей жан болып қалды..