Жаңа өрмекші адам, ұяң дауыс және қарақұрт
блог
Ә деп жерден алып, жерге салып, ит-сілікпесін шығару туралы ой қылаң бергенімен фильмде кездесетін кейбір ұнамды сәттер жақсы-жаманды қатар айтуға итермелеп отыр. Әйтсе де, жанға жақты дегеннен гөрі көңілді құлай сендірмеді деу тура келетін сияқты.
Өрмекші шағып өрмелей жөнелу қасиетіне ие болған жасөспірім туралы оқиға күллі әлемнің көрермендеріне кеңінен танымал. Жалпы жұртқа режиссер Сэм Рэйми түсірген трилогиядағы Тоби Магуайрдың тұлғасы арқылы жеткен суперқаһарман туралы сюжеттік желі «ойпырым-ай» дегізетін тұстарымен ерекшеленбейді, бас-аяғы жұрт біткенді жалмап бара жатқан құбыжыққа қарсы тұратын кейіпкермен шектеледі.
Отандық прокатта қазақ және орыс тілдерінде қатар шыққан «Жаңа Өрмекші адам» (Новый Человек-паук/The Amazing Spider-Man) франшизаны толықтыра түсетін һәм жаңа оқиғаға бастау болатын туынды болмақ. Бас қаһарманның басын айналдырған кейіпкер ауысты демесеңіз (Мэри Джейнның /Кирстен Данст/ орнына Гвен Стэйси /Эмма Стоун/ келді), өзгесі орнында қалған. Әрине, біздің заман жол ашқан техникалық мүмкіндіктер мен актерлық-кейіпкерлік құрамның толықтай өзгеруі көрерменге қосымша оң әсер сыйлауы мүмкін, бірақ жеке өзім Marvel жобаны басынан қайта бастауға неге шешім қабылдады деген сұрақтан әлі арыла алар емеспін. Бәлкім, Рэйми командасының талабы қаржы ұсынғандар көңіліне жақпады ма екен? Әлда Тоби қартайды ма?
Не болғанда да, басты рөл Эндрю Гарфилдке бұйырған «Жаңа Өрмекші адам» 2014 жылы шығатын жалғасымен кейбір түйткілдерді ақтап алар деп үміттенеміз.
Эмма Стоунның ойыны тым жақсы көрінді, ербең-ербең етіп экраннан кетпей тұрып алатын көлеңкелі кейбір кейіпкерге қарағанда, көзге көп түсе бермейтін, бірақ көңілде жатталып қалатын Гвен бейнесі келесі сиквелдердің сүйкімді тұлғасына айналса керек.
Эндрю Гарфилдтың қырғын кастингтен «кеңселік» әріптестерін айналып өтіп рөлді алуы жақсы-ақ, бірақ, «Жаңа Өрмекші адамның» жан-дүниесіне айналуы керек актер бола алатынына күмәнім бар. Гарфилдке «Әлеуметтік желі», «Қозыларға арналған арыстандар» фильмдерінде бұйырған бейнелер көбірек жарасатындай. Бұл жолы актер бұйығы, босбелбеу оқушыны жақсы көрсеткенімен, негізгі һәм басты миссиясы – суперқаһарманды шығара алмаған.
230 миллионға түсірілген «Жаңа Өрмекші адамның» арнайы әсерлері қуантып, қопаңдатып қояды деп те айта алмаймын. Бірді-екілі 3D эффект көз сүйсіндіргенімен, әне-міне деп күткен масштаб, әжептеуір уақыт бойы деміңді тарылтып, ризалығыңды алатын сахна көріністер жоқ. Шамамен осындай бюджеті бар (220 миллион) «Кек алушыларды» алып салыстыратын болсақ батл-сахналардың арасындағы айырмашылықтың жер мен көктей екеніне көз жеткіземіз.
Екі сағаттан астам уақытқа созылған фильм көрерменннің ішін пыстырып алады: көбінесе сіз болып, біз болып Питер Паркердің анда барғанын, мұнда келгенін, анау бір адаммен танысқанын, мына бір дүниені мұқият қарағанын көреміз.
Өкінішке орай, қазақ тіліне дыбыстау жағы туралы да асыра сөз айтуға мүмкіндігіміз жоқ. Ә деп басталғаннан-ақ бас кейіпкер Питер Паркерді дыбыстаған Мерей Әжібеков даусының фильмге үйлеспей тұрғаны сезіледі. Харизмасымен (оған дауыс та кіреді) көрерменді жаулап алуы тиіс Паркеріміз қазақ тіліндегі нұсқада тым ұяң, бәсең, естілер-естілмес үнімен ұятқа қалған секілді.
Дубляждың берекесін біресе күшейіп, біресе азайып кететін дыбыс та қашырды. Оның үстіне, салалас-сабақтас-ғылыми-терминдік-биологиялық-тағыбасқалогиялық ауыр тілдің дем алуға келген көрерменнің құтын қашырып жіберетіні бар. Әрине, түпнұсқада жеңіл болды деп айтуға келмейді, алайда аударма барысында онсыз да қиын сөздерді бейімдеп, барынша түсінікті етіп беруге болар еді деп санаймын.
Бір ұнағаны Гвен Стэйсиді дыбыстаған Әлима Қайырбекова болды. Сәтті таңдалған актриса кейіпкерінің мінезін аша алған секілді.
«Жаңа Өрмекші адам» қазақ тілінде жарыққа шықты. Бірақ, «Батыл жүректен» байқаған аударма сапасын көре алмадық. Дубляж сапасы өндіруші кинокомпанияның талабына байланысты деген пікірді маман аузынан естігеніміз бар-ды, бірақ, Құдай бұйыртып тағы аударылады деген алда шығар жобалар бірінші кезекте отандық тәржімашылар тарапынан жауапкершілікпен, ыждаһатлықпен және кәсібилікпен ұсынылады деп сенеміз.
P.S. Алматыда қарақұрт қаптады деп жатыр. Фильмге қатысы бар ма екен, хабарларыңыз жоқ па?
Дінмұхамед Зиядин