Интернет арқылы өмірді тәрбиелеу

Интернет дегеніміз не?  

Интернет-бүкіл әлемдегі көптеген компьютерлерді біріктіретін және барлық ақпараттық жүйелерге қол жеткізуге мүмкіндік беретін әлемдік желі.

  Қазіргі заманда ақпараттың адам өмірінде атқаратын рөлі орасан зор.Сонау ғасырлардан бері жаңа цифрлық ғасырдың интернет желісінің пайда болуы адамзат баласына зор мүмкіндіктер алып келді. Бірте бірте барлық ғимараттар, ұйымдар, білім беру ордалары барлығы дерлік интернетпен қамтамасыз етілген компьютерлермен жұмыс істейді. Бұл адамдар арасындағы ақпарат алмасудың, білімнің шыңына жетудің, жылдам жұмыс істейтін озық технологияларды шығарудың, жаңалықтарды тез таратудың негізі. Интернетсіз өмірімізді елестету мүмкін емес. Ғаламтор көмегімен сөйлесуге, көңіл көтеруге, жұмыс істеуге болады. Компьютерлер мен электронды гаджеттер біздің өмірімізге мықтап еніп, өткен ғасырдағы адамның әдеттегі өмір салтын өзгертті - адам оларды күнделікті жаттығуларда, жұмыста немесе үйде пайдаланады. Тек қазір ғана технологиялар шартты машиналар емес, адамның тиімділігін арттыруға дейін жетілді.

   Сонымен қатар, адамның қалай өмір сүретініне қатысты сұрақтар жиналды: олар тек медицина мен білімге ғана емес, сонымен қатар экологияға, өсіп келе жатқан халық үшін азық-түлік өндіруге, адамзаттың болашақ қажеттіліктері үшін ғарышты игеруге, жеке өмірді қорғауға, деректерге қатысты.

    Жарқын болашақта ол денсаулық сақтау және биомедициналық зерттеулер, қауіпсіздік, ойын-сауық, бизнес және халықпен мемлекетпен қарым-қатынас, білім беру, өндіріс және тауарларды тарату логистикасы, экология, мазмұнды модерациялау және фейкпен күресу салаларында бұдан да айтарлықтай жетістіктерге жетеді.

Жалпы, жасанды интеллект адамды түрлендіруге қабілетті: оған адам миы ақпаратты талдай алмайтын және деректер мен оқиғалар арасындағы, соның ішінде мидың өзі мен адам денесі туралы байланыстарды анықтай алмайтын жаңа білім беру. Бұл сонымен қатар зияткерлік дамуды ынталандырады: адамдар әлдеқайда күрделі жүйелермен және деректермен жұмыс істей отырып, шын мәнінде күрделі интеллектуалды әрекетке және шешім қабылдауға тартылады. Мұндай күрделі әрекетте әртүрлі профильдегі мамандар өзара әрекеттеседі, ал жасанды интеллект әртүрлі оқиғалардың әсерін болжауға және мәселелерді шешуге көмектеседі.

    Технология адам еркін айла-шарғы жасайтын деңгейге әлі жеткен жоқ және оған жақын болашақта жетуі екіталай. Егер біз, айталық, белгілі бір мазмұнды әлеуметтік желілерде таратуды манипуляциялауды немесе пайдаланушыны қолданбада ұстау үшін жасанды интеллектті пайдалануды қарастыратын болсақ, онда мәселені қолданбаны жою немесе сыни ойлауды қосу арқылы шешуге болады.

   Деректерді жинайтын компаниялар да қандай мәлімет жинайтыны, оларды қалай сақтайтыны, пайдаланатыны және алгоритмдер қалай жұмыс істейтіні туралы сұрауларды көбірек алды.  Facebook тарихын еске түсіріңіз.  Еуропалық GDPR сияқты деректерді қорғайтын және ұмытылу құқығына кепілдік беретін заңдар (яғни, адам туралы ақпаратты ресурстан толығымен алып тастау), ең көп елдерде аяқталып, қабылдануы мүмкін. 

    Әрине, ешкім Қытайдағыдай толық бақылауды қаламайды, тіпті қауіпсіздікті жақсарту деген орынды сылтаумен де.  Әлеуметтік бағалау жүйесі де сұрақтар туғызады.  Біз сондай-ақ адамдардың еркіндігіне әсер ететін технологиялардың дұрыс емес қолдарға түскенін қаламаймыз. Теріс мысалдар бар, бірақ бұл оларды болашақта түзету мүмкін емес дегенді білдірмейді, әрине. Тарихта бұрандалардың бұралғанын да, бостандықтардың гүлденгенін де, қателермен жұмыс істегенін де біледі.