Әлем толеранттылықты қажет ете ме? Бұл сұраққа жауап бермес бұрын алдымен "Толеранттылық дегеніміз не?" деген сұраққа тоқтала кеткім келеді. Толеранттылық – басқаларға төзімділік дегенді білдіретін термин. Бұл адамның жеке ойы, діні, өмірлік ұстанымы болсын. Яғни, толерантты адам одан өзгеше адамға ешқашан дөрекі әрекет жасап, агрессияны көрсетіп, жаман сөздерді айтпайды. Толеранттылық басқа адамдарға қажет деп санайтын нәрсені жасауға құқылы болуға немесе олар қандай болса, солай болып қалуға кепілдік береді.
Менің ойымша, төзімділік – қоғамның негізін құрайтын қасиеттердің бірі. Себебі, қазіргі кезде әр түрлі тектегі, әртүрлі мәдениеттер мен діндердегі адамдар бірге өмір сүрген қоғамдамыз және әлемде бұрынғыдан да көп толеранттылық пен келісімді орнату маңыздырақ деп санаймын.
Мысалға, дінді алайық. Дін жағдайында төзімділік өте маңызды. Адамдардың ғибадат ету тәсілі-бұл өте жеке мәселе. Әркімнің қалағанына сенуге құқығы бар. Егер адамдар арасында төзімділік көп болса, кімнің діні дұрыс екендігі туралы пікірталастар аз болар еді.
Қасиетті Құранда дін мәселесі әр адамның ар-ұжданына қатысты екендігі ерекше атап өтілген. Демек, дінде ешқандай күш пен мәжбүрлеу болмауы керек. (Әл-Бакар сүресі: 2-тарау: 256-бап)
Біреуде толеранттылықты тәрбиелеу үшін белгілі бір принциптер қажет. Олар 5 позицияны қамтиды:
Біріншіден, зорлық-зомбылық ешқашан мақсатқа жетудің құралы болмауы керек. Екіншісі - таңдау еркіндігі. Адам шешімге саналы түрде келуі керек. Келесі, басқаларды өз ойын өзгертуге мәжбүрлеңіз. Толеранттылықтың негізгі қағидасы-адамның өз көзқарасын өзгертуге мәжбүрлемей, өзін-өзі ұстау қабілеті. Төртінші фактор, заңдарды, дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды сақтау толеранттылықты дамытудың маңызды факторы болып табылады. Соңғысы, айырмашылықтарға қарамастан, басқа адамдарды сол күйінде қабылдаңыз.
Бірақ та, әлеуметтік желілерде толеранттылық жөнінде қаншама айтылсада. Шынайы өмірде, басқаша. Жасөспірімдер «толеранттылықтың» артынан қуа, адамның жеке шекарасынан өтіп басқаша пікірдегі адамдарды сынай бастайды, осыдан бізде әлеуметтік желілерде кибербуллингте жиілей бастады. Менің ойымша, бұндай мәселелер жасөспірімдердің толеранттылық түсінігін бұрмалап, өз пайдаларына қарай қолданудан туындады.
"Толеранттылық-өркениеттің жалғыз нақты сынағы" деп толеранттылықтың қадір-қасиетін Артур Келпс дәріптеген. Төзімділіктің жетіспеушілігі түсініспеушіліктер, қантөгіс пен қарым-қатынастағы тұрақты қақтығыстарға әкеледі, тіпті ұлттық деңгейде азаматтық соғыс пен шекара соғысы жүріп жатыр.
Қорытындылай, қоғамға төзімділік пен адамгершілікке үйренуі қажет. Толеранттылық қазіргі әлемде бейбіт өмір сүру қажеттілігіне айналды. Төзімсіздік жеккөрушілік пен кемсітушілікке әкеледі. Біздің айырмашылықтарымыз бізді бірегей етіп қана қоймай, одан да күшті ететін қоғамда төзімсіздікке орын жоқ.