Журналистика және жасанды интеллект

Жасанды интеллект мәселесінің әлі де шешілуге тиіс сұрақтары мен зерттелуі қажет аспектілеріне қарамастан, бүгінде оның адам іс-әрекетін айна қатесіз қайталай алатын түрлері бар. Мәселен, жазуда. Яғни, белгілі бір дәрежеде машина жазушы немесе журналист ретінде жұмыс істей алады. Робот ақпарат жинап, өңдеп, нәтижесінде толыққанды мақала шығаруға қауқарлы болды. Сондай-ақ, ол мұны адамнан кем дегенде екі есе жылдам орындайды. Интеллектуалды жүйелер деректерді жинап, оларды талдай да алады. Тіпті, материалдарды ұсыну арқылы оқырман қалауын анықтап, анализ жасауға қабілетті. Әсіресе, БАҚ-та жасанды интеллекті қолдану тиімді болуда. Себебі роботтар қазірдің өзінде редакция жұмыстарына көмектесіп, түрлі сайттардың қызметіне араласады.

Дегенмен, жасанды интеллектті қолданудың медиа кеңістіктегі проблемалары да жоқ емес. Біріншіден, біз БАҚ пен оқырмандар туралы сөз қозғағанда, адамдардың ақпарат дереккөзіне сенімділігі туралы айтамыз. Ал, деректерді қанша мөлшерде жинап, қалай қолданатынымыз – бұл басқа мәселе. Пайдаланушының рұқсатынсыз деректерді жинауға болмайтыны анық (заңды түрде), сондықтан робот-журналистің осындай олқылыққа жол бермеуі үшін оны қадағалап отыратын заң қызметкерлері қажет болады.

Екіншіден, әр роботтың артында оны бағдарламалайтын, оның мінез-құлқы мен мақсатының векторын белгілейтін адам тұрады. Бұндайда интеллектуалды жүйеде бекітілген функциялардан басқа, оны жасаушының миындағы түрлі пиғылдардардың да орындалу қаупі пайда болады. Мысалы, бірер жыл бұрын американдық робот жасаушы адамның расистік ой-пікірі оның роботының жадында қалып қойған деп сыбыс шыққан-ды. Бұл – журналистерді қоғам алдындағы жауапкершілік туралы ойлануға итермелейтін жайт.

Сонымен қатар, жасанды интеллект шындықты жалған ақпараттан ажыратуға және дезинформациямен күресуге әлі де қабілетті емес. OpenAI компаниясы бұған дейін "фейк ньюсты" анықтау мақсатында жасанды интеллект құрғанымен, алгоритмдер фейктерді адамдарға қарағанда нашар танитын болып шыққан. Жасанды интеллекттің тағы бір шектеуі – оның әлеуметтік желілердегі эмоцияларды тани алмауы. Бұл кемшілік, атап айтқанда, кибербуллинг мәселесін тиімді шешуге мүмкіндік бермей тұр.

Шығармашылық тұрғыдан да роботтарға креативтілік жетіспейді. "Ақылды машиналар" тек адамдардың стиліне еліктей алады, бірақ өз феноменін жасай алмайды. Бұқаралық ақпарат құралдары жасанды интеллектті спорт жаңалықтары мен қылмыстық оқиғаларды жазу үшін бұрыннан қолданып келеді, бірақ роботтар айтатын әзілдер мен жазатын романдар әлі күнге дейін сын көтермейді. Жасанды интеллекттің әңгіме жазу қабілетін көрсететін өнертабыстар болғанымен, компьютер әдебиет саласынан Нобель сыйлығын алатын күннің ауылы алыс. Алайда ғалымдар болашақта өз идеяларын жүзеге асырудың барлық мүмкіндіктерін қолданып, жасанды интеллекттің проблемалары шешімін табатынына сенімді.