Нұр-Сұлтан қаласы НЗМ химия пәнінің мұғалімі, "Қазақстан мұғалімі – 2020" Ұлттық сыйлығының иегері Динара Бейсембаева дарынды балаларды қалай анықтауға болатыны туралы ой қозғады. Бұл туралы "Мектеп онлайн" жобасы аясында Tengrinews.kz жазды.
Семей мемлекеттік педагогикалық институтының экология магистрі Динара Бейсембаева 2000 жылдардың басынан бастап химия пәнінің мұғалімі. Ол 2005-2006 жылдары олимпиадаға алғашқы шәкірттерін дайындай бастаған. 2015 жылы дарынды оқушыларды дамыту курсынан өтіп, дарынды балалардың қажеттіліктерін анықтау және осы балалардың қызығушылығын одан әрі дамыту жолдарын зерттеген.
"Оқушылардың дарындылығын анықтау мәселесі өзекті және әрбір мұғалім өз пәні бойынша дарынды балаларды анықтай білуі, сонымен қатар оларды ынталандыра білуі керек. Мотивацияның дамуы бірнеше жолмен анықталады. Мысалы, онлайн оқыту шеңберінде мен "Төңкерілген сынып" (перевернутый класс) әдісін қолдандым. Үйде теориялық материалмен бейнеролик оқуға тапсырма беремін, содан кейін олимпиадаға немесе ғылыми жобаға дайындалу кезінде меңгерілген теория негізінде тапсырмаларды бірлесіп орындаймыз», - деді мұғалім.
Ол сондай-ақ балаларды онлайн-оқыту кезінде олимпиадаға дайындауда әртүрлі цифрлық құралдарды: компьютерлік симуляцияларды, виртуалды зертханаларды және химия бойынша деректер қорын пайдаланғанын айтты.
"Пандемия кезінде әртүрлі сандық құралдардың кең ауқымы қолданылды. Жеке немесе топпен жұмыс істегенде студенттер әртүрлі дерекқорлар мен компьютерлік модельдеулерде химиялық деректерді зерттейді және олардың көмегімен химиялық заңдылықтарды тұжырымдайды. Ал виртуалды зертханалар практикалық дағдыларды дамытады", - дейді мұғалім.
Мұғалім виртуалды зертханалардың оң және теріс жақтары туралы айтты. Оның айтуынша, кәдімгі тәжірибені виртуалды тәжірибемен 100 пайызға ауыстыру мүмкін емес.
"Типтік тәжірибеде балалар иіс сезеді, түс өзгерістерін көреді, белгілі бір реакцияларда тұндырады, бірақ виртуалды зертханада олар мұндай жарқын сәттерді көре алмайды. Виртуалды зертханалардың артықшылығы – студенттер молекулалық деңгейде реакция механизмін көре алады. Мысалы, біз зертханада химиялық реакция кезінде атомдар мен молекулаларды бақылай алмаймыз, ал виртуалды зертханалар электрондардың тасымалдануы, ерітіндідегі иондардың қозғалысы және т.б. осы сияқты абстрактілі процестерді көруге мүмкіндік береді. Бірақ бұлар тәжірибені алмастыра алмайды, өйткені оқушылар тәжірибе кезінде ыдыс-аяқпен, құрал-жабдықтармен дұрыс жұмыс істеуге және мәліметтер жинауға үйренеді", - дейді мұғалім.
Ол халықаралық байқау мен олимпиадаларға дайындық үшін балалардың қалай іріктелетінін айтты.
"Химия абстрактілі пән. Сондықтан абстрактілі ойлау қабілеті бар оқушы ғана химиялық процесс кезінде не болып жатқанын түсініп, елестете алады. Оқу процесінде біз балалардың оқытылатын пәнге деген қызығушылығын байқаймыз. Сонымен қатар, психологиялық тұрғыдан сыныпта пәнге қызығатын және оны тереңірек меңгеруге дайын оқушыны анықтауға болады", - деп атап өтті Динара Бейсембаев.
Мұғалімнің айтуынша, олимпиадаға дайындық 7-сыныптан басталып, бір жылдан бірнеше жылға дейін созылуы мүмкін. Ол үшін жұмыстан кейінгі уақыт таңдалады.
Динара Бейсембаева маңызды жарыстар мен олимпиадаларға дайындалып жатқан оқушылар үшін мотивация мен дұрыс көзқарастың маңыздылығына тоқталды.
"Жасөспірімдермен жұмыс істеуде мотивация өте маңызды. Мотивациясыз баланы дұрыс жолға салу өте қиын. Ал осы тұрғыдан алғанда мұғалімнің тұлғасы оқушыларға үлгі. Оқытудағы әдіс-тәсілдер т.б. Сосын барып балалар қызығушылық танытады. Балаларды жарыстарға, олимпиадаларға дайындау кезінде психологиялық қолдау көрсетуде ата-ананың рөлі өте маңызды. Сондықтан мұғалімнің оқушыларға да, оқушылардың ата-аналарына да дұрыс көзқарас табуы маңызды, бұл білім беру қауымдастығының барлық мүшелері арасында достық атмосфера және салауатты бәсекелестік тудырады", - дейді НЗМ мұғалімі.
Айта кетейік, "Мектеп онлайн" жобасын Tengrinews.kz "Рухани Жағыру" Қазақстан әлеуметтік даму институтымен бірлесіп жүзеге асырып жатыр. Оның аясында сайтта онлайн оқытудың ерекшеліктері тақырыбында білім және психология саласының мамандарымен бірге оқу материалдары жарияланады.