- Негізгі бет
- Әлемтану
- Жануарлар әлемді қалай...
Жануарлар әлемді қалай көреді?
Адамдар әлемді қалай көреміз, ол солай көрінеді деп ойлайды. Шын мәнінде, көз құрылымы мен өмір салтының ерекшеліктеріне байланысты барлық жаратылыс қоршаған болмысты әртүрлі қабылдайды.
Адам мен иттің әлемді көруі
Ит
Біз биология сабақтарынан көз торында орналасқан конустар жарық сезгіш жасушалардың бөлігі екенін білдік. Конустың әрбір түрінде жарықтың белгілі бір толқын ұзындығына сезімтал пигменттер бар, бұл әрбір аймақ белгілі бір түске жауапты екенін білдіреді. Жануарлардың көретін түстері осы пигменттерге байланысты.
Табиғаты бойынша адамдарда сары және көк түстерден ультракүлгін сәулелерді қабылдауға бейімделген бұл конустардың 3 түрі болса, иттерде тек 2 түрі бар.
Адам мен мысықтың түнде көру қабілеті
Мысық
Конустар күндізгі көру үшін жауап береді, ал қараңғыда таяқшалар белсендіріледі, олар жарық толқындарын қабылдайды және оларды көрнекі кескінге айналдырады. Дәл осы штангалардың жұмыс кезеңінде көру сезімталдығы көк-жасыл толқын ұзындығында максималды болады.
Мысықтарда адамдарға қарағанда 6-8 есе көп таяқшалар бар, сондықтан түнде өткір көру қабілеті бар. Сондай-ақ, бұл жыртқыштар күшті перифериялық көру қабілетіне ие. Ғалымдар мысықтар көргенде қандай түстер басым болатынын нақты айта алмайды. Кейбір зерттеушілер бұл көгілдір және сұр реңктердің көбірек екенін айтса, басқалары әлемді көк, сары және ашық жасыл түстермен көретінін алға тартады.
Адам мен пілдің көру айырмашылығы
Піл
Табиғат бұл алып сүтқоректілерге түс соқырлығынан зардап шегетін адамдар сияқты көру қабілетін берді. Пілдер тек сары мен көкті ажырата алады, бірақ қызыл мен жасылды ажырата алмайды. Жалпы, пілдер жақсы көру қабілетімен мақтана алмайды. Олар 20 метрден ары қарай көрмейді, ал есту, иіс және сезім мүшелері жақсы дамыған.
Адам мен жыланның көру айырмашылығы
Жылан
Жыланның жылу көздерін қабылдауға арналған арнайы ағзасы қараңғыда олжа табуға және өздерін ірі жыртқыштардан қорғауға көмектеседі. Мұндай нысанды анықтауға арналған көру қабілеті жануарлардың басқа түрлерінде кездеспейді.
Адам мен акуланың судағы көру қабілеті
Акула
Акулалардың көру қабілетін өте жақсы деп атауға болмайды, бірақ белгілі бір жағдайларда, соның ішінде нысанды олар жақсы көре алады.
Акулалардың өз артықшылығы бар. Оларда стереоскопиялық (екі көздің кескіндерінің комбинациясы) және монокулярлы (бір көздің бейнесін пайдалану) көру өрісі бар. Сонымен бірге олар 15 метрден ары қарай көрмейді.
Акулалар, мысықтар сияқты, қараңғыда өте жақсы көреді. Түсті қабылдауға келетін болсақ, ғалымдар көптеген жылдар бойы акулалардың торында таяқшалар басым болады деп ойлады. Кейінгі зерттеулер акулаларда көк және жасыл спектрдегі түстерді көруге мүмкіндік беретін пигмент бар екенін көрсетті.
Әлемді біз тұтастай көрсек, бүркіт былай көреді
Бүркіт
Бүркіт бірнеше шақырым қашықтықтан жемтігін көре алады, бірақ егер ол басын айналаға бұрып қарайтын болса, онда бұл қашықтық екі есе артуы мүмкін. Бүркіт 13 км² аумақты мұқият сканерлейді.
Т. Раушанұлы