Әлемдегі ең кішкентай 10 ел

Жер шарының әртүрлі құрлығында шамамен 252 мемлекет бар. Кейбір мемлекеттер планетамыздың үлкен бөлігін алып жатыр. Мысалы, Ресей Федерациясы Еуразияның тең жартысында орналасқан. Алайда кең аумақты алып жатқан мемлекеттерден басқа, ергежейлі елдер де бар. Кейбірін дүниежүзілік картадан табу да қиын. Біз сондай, әлемдегі ең кішкентай 10 елдің тізімін келтірдік.

1. Ватикан

Ватикан – әлемдегі ең кішкентай мемлекет, оның ауданы - 0,44 шаршы шақырым (салыстыру үшін: Алматының жалпы ауданы – 682 шаршы шақырым). Елдегі халық саны 2019 жылы 825 адам болған. Ватикан – өзінің символикалық туы, елтаңбасы, почта байланысы, теміржол және өз үкіметі бар тәуелсіз қала-мемлекет. Үкіметтің басында танымал Рим Папасы отыр.

Бұл кішкентай мемлекет Рим Папасының негізгі резиденциясы ретінде қызмет етеді. Ватикан Монте-Ватикано төбесінің атымен аталған (Ватикан сол төбеде орналасқан). Ергежейлі мемлекет аумағы бір кездері Италияға тиесілі болған. Алайда ХІІІ ғасырда Франция королі Пиппин бұл жерді Стефан II-ге сыйға тартты. Осыдан кейін Ватиканның Италияға тиесілі екендігі туралы келіспеушіліктер туындады. 1929 жылы Ватикан мен Италия арасында келісімге қол қойылып, шекаралар белгіленді.

Елде екі ресми тіл – латын және итальян тілдері бар.

Кішкентай болғанына қарамастан, елде белгілі және көрнекті тарихи ескерткіштер бар:
1. Әулие Петр алаңы.
2. Папаның резиденциясы қызметін атқаратын Апостол сарайы.
3. Пинакотека. XVIII ғасырда құрылған өнер туындыларының галереясы.
4. Ватикан мұражайы.

2. Монако

Монако ергежейлі мемлекеттер рейтингінде – екінші орында. Кейінгі кезге дейін бұл ергежейлі ел небары 1,9 шаршы шақырымды алып жатты. Алайда теңіз суының тартылуына байланысты елдің аумағы 2,02 шаршы шақырымға кеңейді. Елдегі халық саны 2019 жыл 38100 адам болған.

Монако Италия мен Франция шекараларының қиылысында орналасқан. Француз тілі – елдің мемлекеттік тілі.

Бұл өз алдына бірегей мемлекет, әлемдегі аумағы өте аз және туристердің үлкен ағыны бар жалғыз ел. Ел аты аңызға айналған казино, Монте-Карло қаласы және Формула-1 жарыстарымен танымал. Сонымен қатар, ел туристерді өзінің табиғатымен және демалыс аймақтарымен қызықтырады.

Монако өте төмен салықтарымен және бірегей банк жүйесімен ерекшеленеді. Сондықтан әлемдегі көптеген бай адамдар ақшаларын осы елдің банктерінде сақтайды.

3. Науру

Науру – Тынық мұхитындағы маржан аралында орналасқан ергежейлі мемлекет. Елдің астанасы жоқ және оның ауданы 21,3 шаршы шақырымды құрайды. Елде 12 581 тұрғын бар. Науру – өзінше тартымды ел. Алайда ол жерде туризм ауыз су тапшылығына байланысты дамымаған.

Науру – әлемде армиясы мен капиталы жоқ жалғыз мемлекет.

4. Тувалу

Тувалу – Тынық мұхитының оңтүстік-батыс бөлігінде орналасқан. Ауданы 26 шаршы шақырым. Ел 7 аралдан тұрады, оның 8-інде адам тұрмайды. Халқы бар жалғыз арал Фунафути деп аталады.

Бұл кішкентай мемлекеттің астанасы – Фунафути. Аралда жалпы саны 11 646 адам тұрады. Ел конституциялық монархия ережесіне негізделген. Регламентке сәйкес мемлекет басшысы – Ұлыбритания патшайымы.

Елдің ұлттық валютасы – австралия доллары.

Тувалу туристердің назарын аудармайды. Мұнда дауыл жиі тұрады. Минералды ресурстардың жетіспеуіне байланысты әлемдегі ең кедей елдердің бірі.

5. Сан-Марино

Сан-Марино – Оңтүстік Еуропада орналасқан ергежейлі мемлекет. Ел III ғасырда оның негізін қалаушының құрметіне аталған. Штат 61 шаршы километр аумақты алып жатыр және 33 860 халқы бар. Сан-Марино – ең дамыған және бай елдердің бірі. Ел туристік бизнестің арқасында дәулетке кенеліп отыр.

Мемлекетті тең құқықты екі капитан басқарады. Ел мемлекет басшыларын жылына екі рет сайлайды. Капитандардан басқа тағы 10 адам үкімет мүшесі бар.

Елдің ұлттық валютасы – еуро.

6. Лихтенштейн

Лихтенштейн – Орталық Еуропадағы князьдық, ауданы 160 шаршы шақырым. Бұл мемлекет Аустриямен және Швейцариямен шектеседі. Астанасы – Вадуц. 38 378 тұрғын бар. Князьдіктің ресми тілі – неміс тілі. Ұлттық валютасы – швейцария франкі.

Лихтенштейн – туризм саласы жоғары дамыған ел. Ол әлемдегі туристерді тау шаңғысы курорттарымен және басқа да көрнекті орындарымен қызықтырады.

7. Маршалл аралдары

Маршалл аралдары – Микронезияда орналасқан ергежейлі мемлекет, жалпы ауданы 181,3 шаршы шақырым. Штаттың астанасы - Мадуро. Елде 58 791 адам тұрады (2019 жылғы жағдай бойынша). Ел 5 аралдан тұрады, мұнда жылдық орташа температура – 27 градус.

Маршалл аралдарында наурыз және сәуір айларында байқалатын дауылдарға байланысты осы кезеңде бару ұсынылмайды. Ел тұрғындары әлемге қонақжайлылығымен танымал.

Ел туристер арасында өте танымал және бұл жер кәсіби сүңгуірлердің сүйікті орны.

8. Сент-Китс және Невис

Сент-Китс және Невис – аумағы 261 шаршы шақырымды құрайтын федералды мемлекет. Бұл елде екі үлкен қала бар: Бастер және Чарльстаун. Бастер Сент-Китс қаласында орналасқан, ал Чарлстаун Невисте орналасқан.

Елдің басты көрікті жері - Қызыл теңіз және оның ерекше түсті жағалаулы құмдары.

Екі аралда 52 500 адам тұрады. Ел экономикасының негізін дамыған туризм саласы құрайды. Сонымен қатар, мұнда ауыл шаруашылығы мен банк бизнесі жақсы жолға қойылған.

9. Кук аралдары

Кук аралдары Тынық мұхитының оңтүстігінде орналасқан. Жалпы ауданы 230 шаршы шақырым, халқы – 17 459 адам. Көптеген ергежейлі мемлекеттер сияқты, Кук аралдары экономикасы дамыған туризмге негізделген.

10. Мальдив аралдары

Атақты адамдардың сүйікті демалыс орны және Азиядағы ең кішкентай ел. Оның жалпы ауданы 300 шаршы шақырымға жуық және 530 953 халқы бар. Астанасы - Мале. Бұл елдің экономикасын туризм дамытқан.