Көбінесе сүт тістері кариестен зақымдалады. Бұл балаларда 6 айлық жастан бастап жаңа тістердің шығуымен басталатын созылмалы жұқпалы ауру. Ауруды ересектердің сілекейінен өтетін қышқыл түзетін бактериялар тудырады. Бактериялар тамақ арқылы, мысалы, емізік немесе кәдімгі ыдыстан жұғуы мүмкін. Азық-түлік пен сусындарда қант көп болса да микробтар тіске өтіп, белсенді түрде көбейеді. Егер нәресте түнде ұйықтар алдында ыдыстан сүт немесе шырын ішсе, кариестің даму мүмкіндігі артады. Бұл туралы lifehacker жазды.
Мамандар кариестің соңы мынадай салдарға алып келеді деп санайды:
- балада өсудің тежелуі және салмақ жоғалту;
- өмір сапасының нашарлауы;
- өзін-өзі бағалаудың төмендеуі;
- сөйлеу мен сабақты меңгерудің төмендеуі;
- тұрақты тістерде кариестің пайда болуы;
- тұрақты тістердің дұрыс өсуіне әкелетін қызыл иектің құрылымының өзгеруі.
Сүт тістерін қалай емдейді?
Мұның бәрі тіс дәрігеріне қай кезеңде баруға байланысты. Дәрігер келесі емдеу нұсқаларын ұсына алады:
– Фторидті лакпен өңдеу. Сұйықтық зақымданған тіске жағылады, ол құрғап, қорғаныш қабат түзеді. Фторид микробтардың көбеюіне жол бермейді;
– Пломба салу. Алдымен дәрігер тіс аппаратының көмегімен кариозды тістің бетін тазартады, содан кейін оған пломба салады. Пломба тамақ пен микробтардың қуысқа түсуіне жол бермейді.
Сүт тістері: кариестің қалай алдын алуға болады?
- Бала таңертең оянғаннан кейін және ұйықтар алдында тістері шыққанша қызыл иекті жұмсақ губкамен сүрту керек. Бұл бактерияларды жоюға көмектеседі;
- Тіс шыққаннан кейін оларды фторидті сәбиге арналған тіс пастасымен жұмсақ щеткамен жуу қажет. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалар тісін күніне 2 рет 2 минут бойы тазалауы керек;
- Балаға ұйықтар алдында шыны ыдыста сусын немесе тағам бермеңіз;
- Шыны ыдысты емізік ретінде пайдаланбаңыз, оны бала аузында ұзақ ұстамасын немесе ыдыспен ұзақ ойнауына жол бермеу қажет;
- Сәби құрамында фторы бар су ішпеуі керек;
- Бала 12-15 айлық болғанда, оны қарапайым ыдыстан су ішуге үйретіңіз. Осылайша тістер арасында сұйықтық жиналмайды;
- Тамақтануға назар аударыңыз. Сәби қант, мармелад, печенье немесе чипсы аз жеген сайын, оның тісі соғұрлым сау болады;
- Шырынды тек тамақ кезінде беріңіз немесе мүлде бермеңіз. АҚШ Педиатрия академиясының сарапшылары 6 айға дейінгі балаларға мұндай сусындарды ішуді ұсынбайды. 6 айдан 12 айға дейінгі балаларға күніне сумен араластырылған 100 мл шырын беру ұсынылады. 1-6 жас аралығындағы бала күніне 180 мл-ден аспайтын шырын ішуі керек;
- Баланы 1 жасқа дейін тіс дәрігеріне апарыңыз. Бұл мәселені дер кезінде анықтауға көмектеседі.