Наурыз мейрамының мәні тереңденіп келеді

Ұлыстың ұлы күніне баланатын Наурыз – жыл басы, көктем мерекесі, жаңару мен тазару күні, алыс-жақын туыстармен көрісу, көрші-қолаң, ағайынмен қауышып, жақындасу мейрамы.

Айжан Бекқұлованың айтуынша, бүгінде «Қазақстанда жасалған» деген атқа ие, «қазақ брендіне» айналып отыр­ған қолөнер туындыларына ха­лықаралық ұйым өкілдері де қызығу­шылық танытып отыр. Өз кезегінде қолөнерші қазақстандық шеберлердің қолынан шыққан тұскиіздерді, тіпті ЮНЕСКО сияқты ірі халықаралық ұйымда қызмет ететін азаматтар сатып алып, оны «Қазақстанның бір бөлі­гіне» балап, өз кеңсесіне іліп қояды екен.

Маманның айтуынша, бұл отандық өнімдердің сапасын көрсетумен қатар, қазақ халқына деген жоғары құрметті де айғақтайды. Осылайша ойын жал­ғастырған ол: «Жақында біз Италияда өткен қолөнершілер көрмесіне қатыс­тық. Таңғалғаным, Қырғызстаннан келген әріптестеріміз біздің шебер­леріміз дайындаған тұскиізді көріп: «Неге сіз антиквариатқа жататын тұс­киізді әкелдіңіз? Талап бойынша, ба­йыр­ғы заманда емес, қазіргі күні да­йындалған өнім болуы керек қой...» – деп ренжіді.

Кейін олар тұскиіздің ескі технологиялармен, бірақ қазіргі заман­да жасалғанын көріп таң қалысты. Қырғыздарды біздің шеберлердің сон­дай ауқымды жобалармен айналысып жатқаны таңдай қақтырып отыр» дейді. 

Қолөнершінің сөзінің жаны бар. Жылда тойланатын Астана күнінде Ханшатырдың маңында киіз үйлер ті­гіліп, этноауылдың бой көтеретіні мә­лім. Байқауымызша, Орталық Азия аймағынан келетін шеберлердің ұлт­­-тық өнімдері жылда қайталанады, жаңа ұсыныстар, тың бастамалар мен ізде­ністердің бары байқалмайды. Есесіне, жергілікті қазақ қолөнершілерінің жаңа заманғы бастамаларынан бөлек, Қытай, Моңғолияда тұратын бауыр­ла­рымыздың да ұлттық өнімдерді жаңа сатыға көтеру қадамдары таңғалды­рады. Мәселен, Қытайда өндірілген «Элек­тронды қазақ үй» Қазақстанда жасалған «Даналық әліппесі», «Абай­тану әліппесімен» қатар даналықты дәріптейтін заманауи тәрбие құрал­да­рының қатарына еніп отыр. Сол сияқты электронды бесіктер, заманауи ұлт-аспаптары, т.б. өнімдер отандық шебер­лер ізденісінің сәтті аяқталып жатқа­нын көрсетеді. Наурыз жәрмең­келерінде ұсынылып жүрген осы тектес туын­дылар тек жергілікті халықтың ғана емес, жалпы, шетелдік туристер­-дің де жылы ықыласын туғызып отыр­ғаны анық. 

Бір әттеген-айы, қазақтың қазақ­тығын танытатын этноауылдардың тұрақты түрде жұмыс істемей, тек ме­рекелік шараларға орай бой көтеріп оты­руы. Әрине, соңғы кездері жыл бойы жұмыс істейтін этноауылдарды салу бастамасы да жиі көтеріліп келеді. Бұл орайда EXPO-2017 көрмесіне қазақ халқының бүкіл мәдениетін екі күн ішінде шетелдік туристерге танысты­руға мүмкіндік беретін этноауылдың салынатыны жария етілген еді. Бұл бас­тама да тек қазақтың қолөнер туын­дыларын ғана емес, жалпы, отандық ше­берлердің есімдерін күллі әлемге та­нытуға жол ашатын мүмкіндік болса керек. 

Наурыз Қазақстанда тұратын қазақ ұлты мен түркітілдес, бауырлас ха­лықтар үшін төл мерекесі болса, өзге этнос өкілдеріне әу бастан сәл таң­сық­тау мейрам болғаны мәлім. Десе де, Нау­рыздың 1988 жылдан бері тұрақты түрде әрі кең көлемде аталып өтуі бар­ша қазақстандықтардың басын бірік­тіруге оң ықпал етуде. Бүгінде елімізде тұратын орыстар мен немістер, ук­раин­дар мен кәрістер де наурызды асыға күтетінін жеткізеді.

Наурыз үш күн бойы демалатын мереке сипатынан шығып, үш күн бойы ел аралап, көрші-қолаңды құттықтап, өзара жақында­судың мейрамына, былайша айтсақ, ұлтты ұйыстыратын айтулы күндердің біріне айналып отыр. Қуантарлығы, мұндай мерекелік күндері қазақстан­дықтар шетелге емес, елдің өз ішінде демалуды әдетке айналдырып, биік ғи­мараттары аспанмен түйіскен Астанаға немесе көктемнің иісі ерте сезілетін Алматыға жер-жерден келіп, ірі мега­полистерді аралап, шоппинг жасауға дағдыланып келеді. Оның үстіне, ірі қалаларда бұл күндері әрқилы жәр­меңкелер мен көрмелер, қойылымдар мен мерекелік концерттер көп ұйым­дастырылады. Тіпті, алдын ала қайда барамыз деп шешіп алмасаңыздар, Нау­рыздың ең қызықты шараларынан тыс қалуыңыз мүмкін. 

Бұл күндері тек ауылдарда ғана емес, Астана мен Алматы сияқты ірі қалаларда тұрғындардың ұлттық кам­зол, бешпет, тақия киіп, көшеге шығып, ұлттық киімдерді насихаттап жүргені қуантады. Тіпті Қазақстанның Батыс бөлігінде соң­ғы 5-6 жылда 14 наурыз – көрісу күнінен бастап жұмысқа ұлттық ою-өрнекпен көмкерілген камзолдарды киіп келу үрдісі кең жайылып жатыр екен. Әлеуметтік желілерде де көптеген азаматтар, оның ішінде, танымал тұл­ғалар да бар, ұлттық киім киген сурет­терін іліп, желі қолданушыларына по­зитивті көңіл күй сыйлап отыр. Сарапшылар мұның бәрі қазақ халқының аясында өзге ұлыс өкілдерінің біріге бастауына өзіндік оң әсер тигізеріне сенімді.

aikyn.kz