Наурыз мерекесіндегі жөн-жосықтар мен әдет-ғұрыптар

21 наурыз 2015, 12:26

Қазақ халқы атадан аманат болып қалған салты мен дәстүріне ешқашан қиянат жасамаған. Санасында сақтап, берік ұстаған. Екінші буынға аманат етіп жеткізген. Наурыз мейрамы да -халқымыздың көнеден келе жатқан жаңа жылы. Ендеше, осы күні орындалатын жөн-жосықтар мен әдет-ғұрыптарды бір еске түсірейік.

• Ұлыстың ұлы күнінде халық үйде отырмайды, далаға, көшеге шығады, бой көтереді, барлық адамға құтты
болсын айтады, шат- шадыманға араласады. Наурыз жырын айтады.

• Әр үй наурыз көже дайындайды, онда құттықтауға келгендер ауыз тиеді, бата береді, тілек тілейді.

• Бұрын қателік жасағандар кешірім сұрайды, екіншісі кешірім жасап, табысады.

• Ренжіскендер татуласады, қол алысады, бірін-бірі үйіне шақырады, дәм татады.

• Үйді, қораны, даланы алдына ала тазартады.

• Бойын да, ойын да, ниетін де таза ұстайды.

• Ешкімді ренжітпейді және біреумен ренжіспейді, қатты сөз айтпайды.

• Малды және тағы басқа жануарды ұрмайды, зекімейді.

• Дала құстарына, наурыз көже жем шашады.

• Бұлақ көзін ашады, оның маңайын тазартады.

• Жастарды әдепке, тәртіпке, ұлттық салт-санаға үйретеді.

• Бұл күні жұмыс істемейді, сауда жасамайды.

• Көшіп- қонбайды, сапарға шықпайды.

• Шаш, тырнақ алмайды, кір жумайды.

• Ақсақал мен әжелерге, ата-аналарына барып сәлем береді, құтттықтайды, сый ұсынады, «белкөтерер» апарады, батасын алады.

• Әр адам алған қарызын осы күнге дейін қайтаруға тырысады.

• Жаңа немесе таза киім киеді.

• Кездескен барлық адамға жақсы көзбен қарайды, сәлемдеседі, жылы сөйлеседі.

• Үйдегі, даладағы мүліктер мен дүниелерді шаң-тозаңнан арылтып, тазартып қояды.

• Тозығы жеткен киімдер мен ескі, бүлінген заттардан құтылады.

• Ағашқа, өсімдіктерге су құяды.

• Ағаш, гүл отырғызады.

• Дәмді, тәтті жеңсік астар әзірлейді, ішімдік ішейді.

• Алыс-жақындағы туыс-туған, ілік, жұрағаттарға, сыйласқан кісілерге құттықтау, сәлем жолдайды, сәлемдеме жібереді.

• Қара шаңыраққа сәлем береді, сыбаға апарады.

• Алдымен құдайы көршіге кіріп, құттықтайды.

• Үйге келген адамды қуанышты жүзбен қарсы алады, дастарханға шақырады.

• Жетімдер мен панасыздарға, ауру-сырқау мен мүгедектерге көмек көрсетеді, қайырымдылық жасайды.

• Бұл күні таза әрі бүтін ыдыстарды пайдаланады.

• Наурыз күні тек жақсы жаңалықтарды ғана таратады, жамандықты айтпайды. Ұлыстың ұлы күні туғандарға • Наурызға байланысты ат қояды.

• Наурыз күні туған төлді «төл басы» деп атайды.

• Наурыз күні әр үйді қыдыр ата аралайды, бақыт сыйлайды, бата береді.

Сурет: www.kazenergy.com

Н. Нұрмаханұлы