Жаһандану неге әкеліп соқтырады?

Қазіргі әлемде әрдайым жаһандану үрдісі жүріп жатады. Жаһандану елдердің экономикасының, саясатының және мәденитінің бірігуі арқылы жүзеге асады. Ол әлемдік жүйеге үлкен әсерін тігізеді. Бұл әсері жағымды да, жағымсыз да бола алады. Осы блогтың мақсаты бұл екі әсерлерді  салыстырып, жаһанданудың жақсы немесе жаман екінін көрсету.

Жаһанданудың ең көп пайда әкелетін саласы ол экономика және индустриялық даму. Оған бірнеше себептер бар. Біріншіден, жаһандану халықаралық бәсекелестікті қоздырады. Осының арқасында халықаралық жұмыс бөлінісі тиімділігін арттырады. Мысалы, қазіргі уақытта Қытай жаппай сатылатын тауарлары өндіріп сатады да, осы ақшасына Жапониядан жоғары технологиялары сатып алады. Екіншіден, тауар өндіру масштабының ұлғаюы бағанын төмендеуіне әкеліп соғады. Оның басты себебі - өнімнің өзіндік құны азаюы. Сол үшін халықтың әр түрлі тауарлар мен қызметтерге қолы жетеді. Үшіншіден, түрлі дамушы елдерде қосымша жұмыс орындары ашылып халықтың жұмыссызық деңгейі төмендеп жатыр. Мысалы, бүгінгі күні АҚШтың өнеркәсіптік компаниялары өздерінің өндірісі Африкада, немесе Оңтүстік-Шығыс Азияда жүргізіп, сол жерлерде көптеген зауыттары қояды.

Алайда, жаһанданудың жағымды жақтарына қоса жағымсыз жақтары да бар. Біріншіден, жаппай жаһанданданудың кесірінен бай және кедей мемлекеттердің арасындағы теңсіздік үлкейіп жатыр. Оның себебі өндірістен келген кірістін көп бөлігі бай мемлекеттердің қазанасына барып, өндірістің өзі кедей мемлекеттерде орын алса да, олар кірістен келген қаржының аз ғана бөлігіне ие болады.  Екіншіден, дамыған әрі дамымыған мемлекеттердің бастапқы приоритет экологиядан экономикаға өтеді. Сондықтан да қазір қоршаған ортаның жағдайы күннен күнге нашарлап бара жатыр.

Қортындылай келеп, егер мемлекеттер жаһанданудан туындайтын мәселелерді билсенді түрде шешуге тырсса , онда олардың жаһанданудан көрер жақсы жақтары көбірек болатын еді.