Марс ғаламшары туралы қызықты деректер

Марс – Күннен алыстығы жөнінен төртінші ғаламшар саналады. Назарларыңызға Қызыл ғаламшар жөнінде кейбір қызықты фактілерді ұсынамыз.

• Ғаламшардың аты ежелгі римдіктердің соғыс құдайы Марстың құрметіне қойылған. Оған себеп жұлдыздың қан түстес қызыл болғандығы деп айтылады. Ғалымдардың ұсынған гипотезасы бойынша мұндай түс ғаламшардың атмосферасында темір оксидінің өте көп болуымен байланысты.

• Өз осінен айналуы бойынша Марс шамамен Жермен бірдей айналым жасайды – 24 сағат 37 минут және 22,7 секунд. Марстағы бір жыл Жердегі 687 тәулікпен пара-пар.  

• Марстың диаметрі Жерден екі есе кіші болса, ал салмағы 9 есе жеңіл. Марста тұрған адамның салмағы 2,5 есеге дейін жеңілдейді.

• Марстың экваторындағы температура күндіз +30ºC және түнде - 80ºC аралығын құрайды. Ал полюске жақын аймақта -143 ºC дейін төмендейді.

• Марс Күн жүйесіндегі ең ірі тау массивіне ие. Оның ең үлкені – Олимп сөнген жанартауы. Биіктігі – 27 шақырым болса, диаметрі 550 шақырым. Ал Маринера аңғары (ұзындығы 4,5 мың шақырым, ені 60 шақырым, ал тереңдігі 7-10 шақырым) – Күн жүйесіндегі ең үлкен каньон саналады.

• Марс бетінде Жердегі ең биік шың саналатын Эвересттен бірнеше есе биік таулар кездеседі.

• Ертеректе Марста судың мөлшері біршама көп болған. Алайда ол кей беймәлім құбылыстарға байланысты жоқ болды. Оған дәлел қазіргі кездегі ғаламшар бетінде қалған өзендердің сағалары. Сондай-ақ, тек қана судың әрекет етуімен түзілетін минералдардың табылуы.

• Арнайы скафандрсыз Марс бетінде адам да, кез-келген жануар да бір сәт те тіршілік етіп тұра алмас еді. Ғаламшар бетіндегі қысымның төмендігі соншалық, тірі жанның қан құрамындағы оттегі газға айналып кете барады. Бұл дегеніміз адам 5-10 секундтың ішінде жан тапсырады деген сөз.

• Марстағы тәуліктік орташа температура шамамен -60ºC құрайды.

• Марста озон қабатының болмауы себепті Күн шығыстан шыға салысымен ғаламшар беті адамды күйдіріп жіберетіндей радиация дозасын қабылдайды.