Ғалымдар МРТ кезінде қолданылатын препарат қай ағзаға зиян екенін анықтады

МРТ кезінде ағзаның анық көрінуі үшін  қолданылатын гадолиний қосылыстары бауырда, бүйректе және қан жасушаларында улы нанобөлшектер түрінде жинақтауға қабілетті. Оны бір рет денеге егу де қауіпті дейді ғалымдар.

Нью-Мексико университетінің (UNM) ғалымдары гадолиний қосылыстарын қабылдап МРТ зерттеуі денеде нанобөлшектердің қауіпті жиналуын тудыруы мүмкін екенін анықтады. Бұл ішкі ағзаның жұмысында елеулі ақауларға әкеледі. Жұмыс Scientific Reports журналында жарияланған.

Ішкі мүшелер мен тіндерді «жарықтандыру» үшін МРТ зерттеулерінде гадолиний металы, сондай-ақ әртүрлі наноқұрылымдар мен оның негізіндегі қосылыстар қолданылады. Осы технологияның көмегімен дәрігерлер пайда болған ісік немесе басқа да қауіпті патологияны анықтайды.

Ағзаға кері әсер етпеуі үшін гадолиний атомдары ерекше түрде  оқшауланады - бұл олардың жасушалармен әрекеттесуіне жол бермейді. Дегенмен, ғалымдардың зерттеуі көрсеткендей, кейде мұндай «қаптама» өз міндетін орындай алмауы мүмкін: металл атомдары оны қалай да қалдырады және бүйрек жасушаларының ішінде жиналады. Басқа ағзаға да әсер етуі мүмкін. Мамандар нефрогендік фиброзға шалдыққан бес адамның тіндерін зерттей отырып, осындай қорытындыға келген.

"Барлық бес еріктінің бүйрек жасушаларында гадолиний нанобөлшектерін тапқаннан кейін мен қатты таң қалдым. Оның атомдары дәрілерден қалай бөлініп, жасушаларға еніп, сол жерде бұл бөлшектерді түзетіні әлі белгісіз", - деді UNM доценті Брент Вагнер.

Зерттеушілер тышқандарға да эксперимент жүргізді. Кеміргіштерге гадолиний негізіндегі контраст агенттерінің бірнеше түрі егілген. Бақылаулар көрсеткендей, тіпті бір инъекция улы нанобөлшектердің жиналуын тудыруы мүмкін.

Маман пікірі

Егер біз жоғары сапалы диагностикалық ақпарат алғымыз келсе, контрасттарды қолдану өте қажетті нұсқа, дейді нейрорадиолог Татьяна Трофимова Доктор Питерге берген сұхбатында. КТ үшін құрамында йод бар препараттар, МРТ үшін - гадолиний бар препараттар қолданылады.

Бірнеше жыл бұрын Еуропада олар гадолиний негізіндегі МРТ үшін төрт сызықты контрасттан бас тартуға шақырды.

"Гадолинийдің өзі улы, бірақ ол хелат (күрделі қосылыс) түрінде қолданылады - бұл формуланың тұрақтылығын қамтамасыз етеді және уытты әсер ету мүмкіндігін азайтады. Гадолиний негізіндегі контраст агентінің молекулалары сызықты және макроциклді болады. Ең тұрақты және қауіпсізі соңғысы. Еуропада тек сызықтық контрасттарды қолдануды тоқтатты. Дегенмен, оларды белгілі бір көрсеткіштер үшін пайдаланудың орындылығы бар екенін айтқан жөн. Жүкті әйелдер мен балаларға арнайы шектеулер бар", - деп түсіндірді сарапшы.

Айта кетейік, бұған дейін онколог алақанға қарап қатерлі ісікті анықтауды айтқан болатын.