Қазақ елі батыр ұлынан айырылды

Қазақ елі батыр ұлынан айырылды

Бүгін 90-ға қараған шағында Қазақстанның Халық Батыры, Кеңес Одағының Батыры,Тәуелсіз Қазақстанның бірінші қорғаныс министрі армия генералы Сағадат Нұрмағамбетов қайтыс болды.

Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын демекші Сағадат ақсақалдың халқына сіңірген еңбегі мол. 1945 жылдың сәуiр айында Сағадат Нұрмағамбетов батырлығы және ерлiгі үшін алтын жұлдыз медалімен екiнші рет марапатталған. Майор Нұрмағамбетов батальонының 1945 жылдың 24 сәуiрiнде, Берлин қаласында жаудың табанды кедергiсiн сындырып тастап баса-көктеп кiрдi. Асқан шеберлікпен фаустник және автоматшылар топтарын басқарып майор Нұрмағамбетовтың батальоны 450 астам гитлершілерді жойып, 1 560 гитлершiлдердi тұтқынға алып және тоғыз тiрек пункт құртты. 

1946 жылдың маусым айынан 1949 жылдың қарашасына дейiн М.И.Фрунзе атындағы Әскери академиясында оқыды. Оқу аяқталғаннан соң әр түрлi штабтық және командалық қызметтерде (Венгрия) әскерлердiң Оңтүстiк тобының бас офицері, Түркiстан әскери округы, Орта Азиялық әскери округының бас офицері, мотоатқыштар полкының командиры, мотоатқыштар дивизиясының штабының басшысы, Қазақ ССР-ының азаматтық қорғанысының штабының басшысы, ССРО қарулы күштердiң бас штабтың академиясы курстарында сол уақыт iшiнде екi рет оқыды.

1989 жылы округ таратылғаннан кейін Қазақ республикалық соғыс ардагерлері кеңесінің және қарулы күштер ардагерлерінің төрағасы болды.

1991 жылдың қазанында Президент жарлығымен Мемлекеттiк қорғаныс комитетiнiң төрағасы болып тағайындалған, 1992 жылдың мамырында - Қазақстан республикасының қорғаныс министрi қызметін атқарған.

Қазақстан Республикасының Президенті жарлығымен 1994 жылы 23 мамыр күні халык атағына ие болып, №1 Алтын жұлдызбен марапатталды. 1995 жылдың қараша айында әскери генерал атағында зейнетке шықты. Мұнымен қатар Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі болып табылады. 1971-1994 жылдардағы Қазақстан жоғарғы кеңесiнiң депутаты болып бірнеше рет сайланды.

Сағадат Қожахметұлы қарулы күштегi жолдары және көп жылдық қызметi туралы өз кітаптарында айтып өткен: «Лицом к огню», Мой передний край», «А в памяти нет тишины». Қазақстан Республикасы Үкіметінің қауылысымен генерал С.Нұрмағамбетовтың есімі Астана қаласындағы «Жас ұлан» Республикалық мектебіне берілді.

КСРО марапаттары:

  • Ленин орденi
  • Қазан төңкерiсінің орденi
  • Қызыл туды ордені
  • I дәреженiң Отечественная соғысының ордені
  • II дәреженiң Отечественная соғысының ордені
  • Екi қызыл жұлдыз орденi
  • III дәреженiң ССРО-сы қарулы күштегi отанына қызмет ордені
  • Екi Қызыл ту еңбек орденi
  • Құрметтiнiң таңбасы ордені
  • Жауынгерлiк зор еңбектерде медаль
  • Әскери айбынға медаль
  • В.И.Лениннің туған күнiн 100 жасқа толу тойының құрметпен өткiзуiне, ССРО-ның мемлекеттiк шекарасының қорғауындағы ерекшелігі үшін медаль
  • 1941-1945 жылдары Ұлы Отан Соғысындағы Германияның үстiндегі Жеңiске медаль
  • Ұлы отан соғысына 20 жылдығына  Жеңiс медаль 1941—1945 жылда
  • Ұлы отан соғысына 30 жылдығына Жеңiс медаль 1941—1945 жылда
  • Ұлы отан соғысына 40 жылдығына Жеңiс медаль 1941—1945 жылда
  • Берлин алынуына медаль
  • Варшава босатуына медаль
  • ССРО-ның қарулы күштерiнiң ардагерi медалі
  • Жауынгерлiк достастықтың күшеюiне медалі
  • ССРО-ның 40 Қарулы жылдар медалі
  • ССРО-ның 50 Қарулы күштері медалі
  • ССРО-ның 60 Қарулы күштері медалі
  • I, II және III дәрежелердiң мiнсiз таза қызметiне медалі

Қазақстан

  • Қазақстан халық қаhарманы
  • Отан ордені Астана медаль
  • Қазақстан Республикасының Қарулы күштерінің 10 жылдығына медаль
  • Қазақстан Республикасының тәуелсiздiгiның 10 жылдығына медаль
  • 1941—1945 жыл Ұлы Отан Соғысы Жеңiске 50 жыл медалі
  • 1941—1945 жыл Ұлы Отан Соғысына 60 жыл (Жеңiс жылдары медаль 1941—1945 жыл)

Ресей

  • Достық орденi
  • Жуково медалі

Украина

  • III дәрежелі Богдан Хмельницкий атындағы орден
  • III дәрежелі зор еңбегі үшін орден
  • Украина Президентінің құрметтi таңбасы

Болгария

  • 1944 жылдың "9 қыркүйегі орденi"

Польша

  • Алтын крест ордені

Сағадат ақсақалдай ер есімі қазақ халқының жүрегінде мәңгілік сақталады. Нұрмағамбетов Сағадат Қожахметұлының туыстарына Massaget.kz порталының атынан көңіл білдіреміз.

Қ. Бүйенбай