Хронология: Бірінші бөлім

Хронология: Бірінші бөлім

б.з.б. 2 млн. - 140мың                             Ежелгі палеолит дәуірі - Қазақстан жерінде адамның пайда болып, дамыған кезеңі

б.з.б. 2млн - 700мың ж.                          Дошшель (олдувэй) мәдениеті

б.з.б 700мың-140 мың                           Шелль - ашель мәдениеттері

б.з.б 140 мың - 40мың ж.                       Орта палеолит дәуірі

б.з.б. 40мың - 12мың ж.                         Кейінгі палеолит

б.з.б.12 - 5мың ж.                                     Мезолит дәуірі

б.з.б. 5 - 3 мың ж.                                      Неолит дәуірі

б.з.б 4 - 3 мың ж.                                       Энеолит дәуірі (адамзаттың металдан жасалған құралдарды игере бастауы).

б.з.б. 2 - 1 мың ж.                                       Қола дәуірі (мал шаруашылығының егіншіліктен бөлінуі).

б.з.б. 1 мың ж.                                            Темір дәуірі (алғашқы мемлекеттердің пайда болуы).

б.з.б.5 – 3 мың ж.                                       "Сатшы қаз" тұрағы.

б.з.б. ІҮ мың ж. аяғы –ІІ мың ж. басы    Келтеминар мәдениеті.

б.з.б. 4500 – 2800 ж.ж                                  Мыстытас дәуірі.

б.з.б. ҮІІІ – ІІІ ғ.ғ.                                              Ерте темір дәуірі.

б.з.б. ІІІ – б.з. ҮІ ғ.ғ.                                         Кейінгі темір дәуірі.

б.з.б. ҮІІІ – ҮІ ғ.ғ.                                               Ерте сақ кезеңі.

б.з.б. Ү – ІІІ ғ.ғ.                                                   Соңғы сақ кезеңі.

б.з.б. Ү – ІҮ ғ.ғ.                                                   Бесшатыр қорымы салынған мерзім.

1969 – 1970 ж.ж.                                              Есік қорғанынан «Алтын адам табылды».

б.з.б. Ү – ІҮ ғ.ғ.                                                   Есік қорымы салынған дәуір.

б.з.б. ҮІІ – ҮІ ғ.ғ                                                   Майемер кезеңі.

б.з.б. Ү – ІҮ ғ.ғ.                                                     Берел кезеңі.

б.з.б. ІІІ – І ғ.ғ.                                                     Құлжорға кезеңі.

б.з.б. І мың ж.                                                      Арал – Каспий бойын дат, массагет, каспилер мекендеді.

б.з.б ҮІ ғ.                                                              Сақ – массагеттердің патшайымы Томирис Кирмен соғысты.

б.з.б 519 – 518ж.                                                Парсы патшасы І Дарий сақтармен соғысты.

б.з.б. ІҮ ғ.                                                             Александр Македонский сақтармен  шайқасты.

б.з.б 519 – 518ж.                                               Сақ тайпалар одағы құрылды.

б.з.б.І мың ж.                                                       Қазақстан территориясын сақ тайпалары  мекендеді.

б.з.б. ҮІІ ғ.                                                            «Аңдық стиль» өнері пайда болды

б.з.б. ІҮ – ІІІ ғ.ғ.                                                   Сақ тайпалық одағы ыдырады.

б.з.б. ІІІ ғ.                                                             Сармат атауы тарихта белгілі болды.

б.з.б. ІІ ғ.                                                              Савромат тайпалары пайда болды.

б.з.б. І ғ.                                                               Роксаландар Мидия шекараларына дейін жетті.

б.з.б. ІҮ – ІІ ғ.ғ.                                                      Ерте сармат дәуірі (прохров кезеңі).

б.з.б. ІІ – б.з. І ғ.ғ.                                                 Орта сармат дәуірі (суслов кезеңі).

б.з.ІІІ – Ү ғ.ғ                                                           «Полихромдық стиль» далалық тайпалардың өнері.

б.з.б. ҮІІІ – Үғ.ғ.                                                      Түгіскен, Ұйғарақ қорымдары салынды.

б.з.б. І мың ж.                                                      Орталық Азияда ірі тайпалық  бірлестіктер құрылды.

б.з.б. ІІІ ғ. аяғы                                                     Қытай жазбаларында «ғұн» атауы кездеседі.

б.з.б. 206 ж.                                                           Мөде шаньюй үйсіндерге шабуыл жасады.

б.з.б. 55 ж.                                                             Ғұндар екіге бөлінді

б.з.б. І ғ. соңы – б.з. І ғ.                                        Ғұндар Қазақстанға келді.

б.з. 93 ж.                                                                Ғұндардың Қазақстанға екінші рет қоныс аударуы болды.

б.з.ІҮ ғ.                                                                   Оңтүстік Орал даласына, Дунайға жетіп, «ғұндар»деген атпен Венгрияға  қоныстанды

б.з. Ү ғ.                                                                    Аттила әскері Шығыс Рим империясын жеңді.

453 ж.                                                                      Еділ (Аттила) қайтыс болғаннан кейін  ғұн одағы ыдырады.

б.з.б. ІІ ғ.                                                                Үйсін тайпалары Орталық Азиядан Жетісуға қоныс аударды.

б.з.б.160ж                                                               Үйсіндер тиграхауда сақтарының жерін мекендеді.

б.з.б. ІІІ-Vғғ.                                                             Үйсіндерде отырықшылық пайда болды.

б.з.б ІІ ғ.                                                                  "Халықтардың ұлы қоныс аударуы" нәтижесінде Қаңлы мемлекеті пайда болды.

б.з.б.ІІІ ғ. - ІІғ соңы                                                Қазақстанның оңтүстігінде қаңлылардың бірлестігі пайда болды

б.з.ІІІ ғ - VІ ғ.                                                            Ташкент аймағынан қаңлы теңгелері табылды.

б.з. ІІ ғ.                                                                     Сырдария аймағынан қаңлы теңгелері табылды.

б.з.б.І ғ.                                                                   Үйсіндер мен қаңлылардың соғысынан кейін қаңлы мемлекеті күйреді.

Ж. FM