Көпшілік К дәрумені жайлы естімеген болуы мүмкін. Ол А, С, Е және В тобының дәрумендері секілді танымал емес. Бірақ одан К дәруменінің ағза үшін маңызы жоғалмайды.
К дәрумені – ағзаға қажетті құнарлы зат. Ол сүйектерді қатайтады, кальций және басқа да "құрылыс материалдарының" өндірілуіне ықпал етеді. Сондай-ақ К дәрумені – қанның ұю процесін бақылайтын маңызды элемент. Оның екі түрі бар: К1 және К2. Оның біріншісі өсімдік өнімдерінде болса, екіншісі жануар өнімдерінде болады.
Бұл дәруменнің ағзаға қандай пайдасы бар?
- Жүрек ауруларының алдын алады. Кальций сүйектерге қажет болғанмен, қан тамырларына зиян. К2 дәрумені кальцийдің күретамырға жиналып қалуын болдырмайды.
- Тіс саулығын арттырады. Остеокальцин ақуызы – тісті тісжегіден және басқа да зақымдардан қорғайтын басты зат. Ал ол ағзада тек К дәруменімен бірге іске қосылады.
- Сүйектерді қатайтады. Уақыт өте сүйектер өзінің бейорганикалық заттарының бір бөлігін жоғалтып, әлсіз бола түседі. Егер К дәрумені жеткілікті мөлшерде болса, ағза кальцийді белсенді түрде синтездейді. Сондықтан сүйектер қатайып, сыну қаупі азаяды.
К дәрумені қандай азық-түлікте болады?
Әрине, К дәруменін биологиялық белсенді қоспалар (БАД) түрінде қабылдауға болады. Бірақ кез келген дәруменді тағамнан алған жөн. К дәрумені – майда еритін дәрумен, яғни ол ағзаға сіңу үшін міндетті түрде майлар керек. Мысалы, К дәруменіне бай асжапырақ (шпинат) жесеңіз, оған майы бар өнім қоспайынша дәрумен ағзаға мүлдем сіңбейді.
Құрамында К дәрумені көп азық-түлік тізімі:
- Қырыққабат;
- Асжапырақ;
- Шалқан;
- Брюссель қырыққабаты;
- Брокколи;
- Қасқыржем (спаржа);
- Салат;
- Соя;
- Асқабақ;
- Балқарағай жаңғағы;
- Қаражидек.
К дәруменіне бай тағамдар құрамында омега-3 немесе омега-6 майлы қышқылдары бар өнімдермен бірге жақсы үйлеседі және дұрыс сіңеді.