Темекі тарту - әлемдегі ең зиянды әдет

Темекі тарту мәселесін жою - ғаламдық проблемалардың бірі. Қазіргі таңда әлемдегі әр төртінші еркек пен әр жиырмасыншы әйел никотинге тәуелді саналады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы мен көптеген елдер бұл жолда күрес жүргізіп келеді. Осы ұйымның 1988 жылғы шешімімен 31 мамыр – Дүниежүзілік темекіге қарсы күрес күні деп жарияланып, жыл сайын атап өтіліп те жүр.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының бастамасымен жыл сайын темекіге қарсы күрес күніне орай ұйымдастырылатын дәстүрлі шараның бірі биыл Нұр-Сұлтан қаласында өтті. "Темекі және өкпе аурулары" тақырыбына арналды.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметінше, жыл сайын әлемде 7 миллион адам темекі салдарынан көз жұмады екен. Соның 890 мыңға жуығы өзгелер шеккен шылымның түтініне уланғандар. Яғни, пассивті шылымқорлық та қауіпсіз емес.Ол – жүрек-қан тамыры, жүректің ишемиялық ауруы, өкпе, өңеш, асқазан обыры сынды т.б. аурулардың бірден-бір себепкері.

Ресми статистикаға сүйенсек, өлім-жітім жағынан алғашқы орында тұрған жүрек-қан тамыры аурулары, тыныс алу органдары аурулары мен қатерлі ісіктің қай-қайсысы да шылымқорлық салдарынан болатын дерттер.

Нұр-сұлтан қаласындағы онкологиялық аурулардың электронды тізбесінің 2019 жылдың 1 маусымындағы деректері бойынша, өңеш обырымен – 95 науқас тіркеліп, 1-еуі қайтыс болған, асқазан обырымен – 110 науқас тіркеліп, 18-і қайтыс болған, өкпе обырымен – 345 науқас тіркеліп, 46-сы қайтыс болған. Байқап отырғандарыңыздай, негізінен темекі шегу салдарынан болатын өкпе обырынан зардап шегушілер саны жоғары.

Шын мәнінде, "егер ішкі органдарды жыл сайын тексеріп отыратын болса мұның алдын алуға болар еді" дейді мамандар. Темекі шегетіндер үшін жүрек пен өкпені тұрақты бақылауда ұстаудың маңызы зор. Оның үстіне, мемлекет халыққа жәрдем ретінде кепілдендірілген тегін медициналық көмек пакетін ұсынады. Аталған пакетке жалпы практика дәрігерінің қабылдауы мен консультациясы, көздің көру қабілеті мен көз қысымын тексеру, қандағы холестерин, глюкоза деңгейін тексеру үшін қан тапсыру, электрокардиограмма, флюорография, спирография сынды қызметтер кіреді. Организмде шылымның салдарынан болып жатқан өзгерістер мен ауытқуларды осы процедуралар арқылы ертерек анықтауға болады.

- 2019 жылы Нұр-сұлтан қаласындағы денсаулық сақтау мекемелерін қаржыландыруға қазынадан 90,7 млрд теңге бөлінді. Оның 13,6 млрд теңгесі емханалық-амбулаторлық көмекке бағытталады, негізінен профилактикалық шараларға ден қойылмақ.

Оған қоса, тегін медициналық көмекті мемлекеттік қана емес, жеке меншік клиникалар да көрсетеді. Биыл мемлекеттік тапсырысты орындап жатқан 93 медицина ұйымының 58-і – жеке меншік. 2018 жылмен салыстырғанда жекеменшік клиникалар саны 9-ға көбейген, - дейді Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры Нұр-сұлтан қаласы бойынша филиалының директоры Нұрлыбек Қабдықапаров.

Мемлекеттік тапсырыс шеңберінде көрсетілетін кепілдендірілген медициналық көмекті Қазақстанда тұратын әр азамат пайдалана алады. Бюджет қаражаты есебінен профилактикалық, диагностикалық және емдік қызметтер   көрсетіледі. Сондықтан, тұрғындарға айтарымыз: денсаулықтарыңызды уақытылы тексертіп тұрыңыздар, ауруды емдегеннен алдын алған оңай. Өз денсаулықтарыңыз – өз қолдарыңызда!