Мұрындық болған - "Серке" газеті

Мұрындық болған - "Серке" газеті
жеке
блог

"Серке" газеті - 1907 жылы Санкт-Петербургте "Ульфат" татар газетіне қосымша басылып шыққан газет.

Ғылыми әдебиеттерде оның нөмірлерінің біреуі ғана айтылады. Бұл 1907 жылғы № 84 "Ульфата" қосымшасы болған шығар. Татар ғалымы И. Рамидің зерттеуіне сәйкес, жалпы алғанда, бұл газет 87 рет басылып шыққан және 1907 жылы 9 маусымда патша цензурасының күшімен жабылған. 

 

Редакторы - Ғабдрашид Ибраһимов. Газеттің мақсаты - ислам әлемін біріктіру, діни құзыреттілікті арттыру, білімді насихаттау және ұлттық автономия құру. Сералин "Айқаптың" бірінші нөмірінде "Серкені" 1907 жылы II Мемлекеттік Думаның мүшесі Шаймерден Қосшығылдың бастамасымен жарық көргенін көрсетеді. Зерттеуші М.Әбсемет "Серкенің" 2-ші нөмірі де осы жылдың 6 маусымында жарияланған М.Дулатұлының "Біздің мақсатымыз" атты мақаласы үшін Антоколь баспаханасынан алынғанын жазады. 1958 жылы жарық көрген зерттеуде Б. Кенжебаев "Нажат" жинағындағы "Серке" 1906 жылы 28 наурызда жарық көргенін айтады. "Сірә, бұл дұрыс - ғалымдар бұл фактінің қателігін анықтай алады. Ал, газеттің атауына келетін болсақ, серке - қазақ ұғымында жайылымдағы малды бастайтын түлік, Сексек атаның көшбасшы тұқымы. Біздің «көсем» сөзіміз де осымен мағыналас. Қазіргі таңда, ол - лидер, көшбасшы. Газетке осылай ат беру арқылы ұлт зиялылары саясатқа енді араласа бастаған елге мұрындық болуды көздесе керек.

Сейтқасымова Самал Саматқызы 

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ студенті